ناصر تقوایی

ناصر تقوایی (۱۱ ژوئیه ۱۹۴۱) (۲۲ تیر ۱۳۲۰) کارگردان ایرانی است. زادهٔ آبادان در خوزستان، دانش‌آموختهٔ رشتهٔ ادبیات فارسی از دانشگاه تهران؛ از سال ۱۹۶۵م/ ۱۳۴۴ش فعالیتش در سینما با همکاری در گروه فنی آغاز شد و از سال ۱۹۶۷م/ ۱۳۴۶ش در تلویزیون ملی ایران با ساخت فیلم کوتاه و مستند، فیلمسازی را حرفهٔ خود کرد. فیلم‌های بلند و کوتاه بسیاری را کارگردانی نموده‌است و برای آن‌ها جوایز گوناگونی کسب کرد؛ به فیلمنامه‌نویسی، داستان‌نویسی، پژوهش در تاریخ سینما و عکاسی نیز پرداخته‌است.

گفتاوردها

• ایران را دوست دارم، برای این‌که وطن منست، خوزستان را دوست دارم، برای این که ولایت منست، و عاشق آبادان هستم، برای اینکه زادگاه منست.
• در تابستان سال ۱۳۲۰ خورشیدی، در گرمای جنگ جهانگیر دوم، در قلب جنگلی از نخل‌های ستبر سبز، در یک روستای عرب‌نشین زاده شدم. در کودکی یک سیاح حرفه‌ای بودم و همراه پدر به دوردست‌ترین بندرهای دریای جنوب سفر کردم و هرکلاس ابتدایی را در شهری و ده‌کوره‌ای خواندم و هفت سال بعد که به زادگاه خودم برگشتم در عالم خیال یک سندباد نوجوان بودم. در مدرسه به ادبیات علاقه داشتم، اما ریاضی خواندم. در جوانی داستان کوتاه می‌نوشتم و فریفته شیوه‌های نو بودم، اما باز نمی‌دانم چه شد که از سینما سر درآوردم. در این مسیر به آدم‌های دانا برخوردم و صحنه‌های جالب، ولی زندگی خودم هیچ صحنه جالبی ندارد.
• تنها شانس من در زندگی شاید این بوده که با یک تولد ناخواسته شصت سال تمام مثل یک آدم زیادی در کنار یک ملت کهنسال زندگی کرده‌ام.
  • ۸ ژوئیه ۲۰۰۸/ ۱۸ تیر ۱۳۸۷، مصاحبه با «ایسنا»

دربارهٔ او

• معتقدم ناصر تقوایی، شناسنامه سینمای ایران است. قدرت درک بالای تقوایی از هنر سینما، او را در جایگاه منحصربه‌فردی نشانده‌است. البته بیش از هر چیزی، فیلم‌های این فیلم‌ساز گواهی ادعای من هستند. او و هم‌نسلی‌هایش همچون بهرام بیضایی و زنده‌یاد عباس کیارستمی، با آثار خود پیکره سینمای ایران را قوی کرده و به ستون‌های اصلی سینمای ایران تبدیل شده‌اند. تقوایی از همان ابتدای حضورش در سینما، با ساخت فیلم‌هایی مانند «آرامش در حضور دیگران» و سریال عمیق و به‌ظاهر عامه‌پسند «دایی‌جان ناپلئون» جاپای خود را در سینما محکم کرد.
• فیلم‌سازی از جنس تقوایی به زمان مکفی نیاز دارد. چون وسواس و دقت بی‌نظیر ایشان در ارائه کار مناسب، کیفیت فیلم را تضمین می‌کند.
• اصولاً دلبستگی ایشان به ادبیات را می‌ستایم که البته به پیشینه آقای تقوایی به داستان‌نویسی برمی‌گردد. همین‌طور وسواس خاص ایشان در قاب‌بندی‌ها، شیوه بازی‌گرفتن از بازیگران و همین‌طور نگاه تیزبین ایشان به پیرامون خود که همگی ویژگی‌های خاصی دارد.
  • محسن امیریوسفی
• به نظر من ناصر تقوایی بهترین کارگردان است. آنچه را که می‌خواهد تصویر می‌کند و آنچه را که می‌بیند و حرف هیچ‌کس را هم گوش نمی‌کند.
  • فخری خوروش، ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۴/ ۳ مرداد ۱۳۹۳، مصاحبه با رادیو «جوانان»، شمارهٔ ۱۴۱۵

نوشتارهای وابسته

• شهرنوش پارسی‌پور