کرمان

کرمان کلانشهری در جنوب شرق و مرکز استان کرمان است. این شهر به لجاظ وجود آثار تاریخی جز پنج شهر تاریخی طراز اول ایران است.
در سنگ نبشته های داریوش، کرمان نام جاییست که از آن چوب یاک برای کاخهای هخامنشی حمل می کرده اند.
نام های پیشین کرمان عبارتند از: بوتیا، کارمانیا، ژرمانیا، کریمان، گواشیر، بردشیر و...
در فرهنگ آنندراج آمده: «کریمان» پدر «نریمان» آن شهر را به نام خود نهاده. همچنین کرمان در اوستا و سنسکریت به چم «کوشا» و نریمان، به چم «مردانه» آمده است. کرمان شهر نام آوران است.

گفتاورد

• «هر کس تاریخ کرمان را به درستی بخواند مانند آن است که تاریخ همه جهان را خواند»
  • ژان اوبن، مستشرق فرانسوی
• «استان کرمان سینهٔ ستبر ایران و همواره حافظ کشور در خطرها بوده است... لشگری که در دوران دفاع مقدس از استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان تشکیل شده بود، در سخت‌ترین نقاط جبهه حضور یافتند و شکست‌ناپذیری خود را بارها و بارها به دشمن به اثبات رساندند... بیشتر مردم استان کرمان قبل از اینکه امام خمینی (ره) به شهرت برسند، از مقلدین ایشان بودند.»
  • اکبر هاشمی رفسنجانی

ضرب‌المثل

• زیره به کرمون می بره

کرمان در شعر شاعران

چو بگذشت یک چند بر هفتواد

مر آن حصن را نام کرمان نهاد

• فردوسی

صبر ایوب بباید که شبی دست دهد

که رود چشمم از اندیشه‌ی کرمان در خواب

• خواجوی کرمانی

هرچند کز روی کریمان خجلیم		غم نیست که پرورده این آب و گلیم
در روی زمین نیست چو کرمان جایی		کرمان دل عالم است و ما اهل دلیم

• شاه نعمت الله ولی

کرمان و زيره بصره و خرما بدخش و لعل

عُمّان و دُر حقیقت و گل جنت و گیا

• قاآنی

از بهر صدر خواستمی اصفهان کنون

چون صدر غایبست چه کرمان چه اصفهان

• خاقانی

گرت هواست که هرگز به عافیت نرسی

غریب پرور و خودکش چو اهل کرمان باش

• دکتر احمد ناظرزاده کرمانی

اگر قماش شناسی برای فرش سرا

کدام قالی کرمان چو آب و جاروب است

• واعظ قزوینی