نوروز

نوروز برابر با یکم فروردین / حمل (روزشمار خورشیدی)، جشن آغاز سال و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران نوروز را جشن می‌گیرند. امروزه زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است. نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها تعطیل رسمی است.

گفتاوردها

• از بچگی عاشق عید نوروز بودم. .. من یک کلبه درویشی در شمال کشور دارم. عیدها می‌روم آنجا. تویش گل و درخت کاشته‌ام… هر وقت می‌روم آنجا با درخت‌ها و گل‌ها سلام و علیک می‌کنم. می‌روم می‌بوسمشان… جوابشان آن تکانی است که نسیم به آن‌ها می‌دهد. با گل‌ها حرف می‌زنم. یک‌وقت‌ها که نیستم بر می‌گردم و می‌بینم پژمرده شده‌اند. دومین روز که با آن‌ها حرف می‌زنم، برافراشته می‌شوند. دخترم می‌گوید، مادرشان را دیده‌اند شاداب شده‌اند.
  • مهین شهابی، ۱۴ آوریل ۲۰۰۹/ ۲۵ فروردین ۱۳۸۸؛ مصاحبه با «جام جم»
• «نوروز این مبارز همیشه پیروز به آدمیانی که چشم بر واقعیت‌های زمانه بسته‌اند از سپیده دم تاریخ صلا می‌زند که بر غفلت‌هایتان اندیشه بگمارید و در نکته‌های عبرت‌آموز صحایف تاریخ تأمل کنید و بنگرید که راز ماندگاری این ملک در عناصر هویت‌ساز برآمده از فرهنگ خودی است.»
  • محمد بقایی
• «نوروز آمیزه عقل و عشق است، آتشکده عشق و دانشکده عقل است.»
  • محمد بقایی
• [عدّه‌ای برای علی ابن ابی طالب هدیه‌ای برای نوروز آوردند. او پرسید :«این چیست ؟». پاسخ دادند:«ای امیر مؤمنان، امروز روزِ نوروز است.»] او گفت: «بنابراین، هر روزتان را نوروز سازید.»
  • سنن الکبری، بیهقی، ۹/۵۳۲
• «میراث فرهنگی نوروز به شیوه‌ای آراسته در سراسر جهان، پلی بین مردم جهان است. نوروز «گوناگونی» ها را به عنوان یک نیرو و بنیاد برای دنیایی صلح‌آمیز و پایدار جشن می‌گیرد.»
  • بان کی-مون، دبیرکل سازمان ملل
• «نوروز به عنوان یکی از بزرگترین جشن‌های ملی ایرانیان، در وهله نخست، آشکارا وابستگی انسان به طبیعت، بیشتر به سبب نقش و تأثیر طبیعت در زندگی اجتماعی و اقتصادی او را تبیین می‌کند. این آیین کهن، همانا که بازمانده یکی از کهن‌ترین اساطیر آفرینش و تجدید حیات کیهانی در اعتقادات و باورهای هزاران سال پیش اقوام ایرانی است.»
  • علی اصغر شعردوست
• «در تاریخِ پُرافتخارِ ما، اگر هیچ چیزی جز تعیینِ نقطهٔ تعادلِ بهاری به عنوانِ اوّل سال - که اختصاص به ما ایرانیان دارد - نبود، کافی بود که به هوشمندی، سلیقه، زیبایی‌شناسی و روحیهٔ متعادل و درست اندیش و درست جوی ایرانی پی ببریم.»
  • محمد خاتمی ۱۰/۱/۱۳۷۹، روزنامهٔ همشهری، شمارهٔ 2080
• «نوروز، عید بهار، بخشش و صلح است.»
  • فؤاد معصوم
• «مردم همه‌ساله، به‌خصوص در کشورهای افغانستان، ایران و تاجیکستان این عید ماندگار را جشن می‌گیرند و این در درازنای تاریخ کهن ما چنین بوده‌است و در آینده نیز چنین خواهد بود..»
  • رنگین دادفر سپنتا
• «نوروز میراث باستانی و یادگار نیاکان است. میراث مشترک حوزه پهناور فرهنگی‌ای که ملل متعدد و حوزه‌های جغرافیایی مختلف را دربر می‌گیرد. مردمان حوزه نوروز در امتداد هزاره‌ها و نسل‌ها این‌روز فرخنده را گرامی داشته‌اند و از آن با جشن و شادی پذیرایی کرده‌اند و آن را از نسلی به نسلی انتقال داده‌اند. نوروز نماد زیبایی و پاکیزگی و مظهر نوشدن و نوآوری است. نوروز سرآغاز فصل بهار و نوید تولد دوباره و تجدید حیات طبیعت است و مظهر خوشحالی و شادمانی همگان به‌خصوص کودکان. نوروز روز آشتی و شادمانی است، روز دیدار و احوال‌پرسی با همسایگان، دوستان و نزدیکان. روز خانه‌تکانی و دل‌تکانی، روز مهربانی و همدلی.»
  • نصیراحمد نور
• «در افغانستان، در کابل و در سایر شهرها از خجسته‌روز نوروز با برپایی مراسم ویژه تجلیل به عمل می‌آید. بزرگ‌ترین محفل نوروزی در شهر مزارشریف با حضور مقامات عالیه کشوری و لشکری و ده‌هاهزار نفر از شهروندان ولایات و مناطق مختلف کشور و با برافراشتن جهنده مبارک، برگزار می‌شود و به‌عنوان میله گل سرخ تا چهل‌روز ادامه می‌یابد. پوشیدن لباس‌های رنگارنگ، پختن سمنک و سبزی چلو، سرگرمی‌های بیرون از منزل، طبیعت‌گردی، رژه کشاورزان و برگزاری بازی‌های ملی چون نیزه‌بازی، مسابقات اسب‌دوانی، پهلوانی و بزکشی، از دیگر مراسم بزرگداشت نوروز است»
  • نصیراحمد نور
• «شکوفاترین و پربارترین بهار، بهاری است که سخت‌ترین، سردترین و برفی‌ترین زمستان را پشت‌سر گذاشته باشد. افغانستان بیش از سه‌دهه است که سخت‌ترین روزها را گذرانیده است و بیش از یک‌دهه می‌شود که فصل نوینی را در حیات سیاسی خود ورق زده‌است. امید است که دوران سختی‌ها و تبعات آن به‌سر آمده و بهار افغانستان در راه باشد. بهار شکوفایی، آزادی و آزادگی. بهار صلح، امنیت، ثبات و مردم‌سالاری. بهار پیشرفت، توسعه و رفاه. بهار همزیستی و باهم‌بودن و برای هم‌بودن. بهار افغانستان قلب آسیا، بهار شکوفایی منطقه و آسیا، بهار همدلی، همیاری، همکاری و همگرایی.»
  • نصیراحمد نور
• «آیین‌های ایرانی و سنتی ما بسیار با ارزش هستند و چقدر این آیین‌ها نادیده گرفته شده‌اند و امروز کارکردهای آن را حس می‌کنیم. این کارکردها با فرهنگ دینی ما درآمیخته شده‌است … نوروز یادآور خیلی از اتفاقات است، اولین یادآوری نوروز برای ما تغییر است. البته نوروز دارای کارکردهایی نیز هست. یکی از کارکردهای اساسی نوروز کدورت زدایی است. دیگر کارکرد نوروز گرفتن تصمیمات مهم است. .. نوروز به معنای تغییر و نوخواهی است و باید این فلسفه در همه ابعاد زندگی ما حاکم باشد.»
  • علی ربیعی
• «در نوروز باید بتوانیم ضمن فراموش کردن گذشته‌ها به فکر برنامه‌ریزی برای آینده بهتر باشیم.»
  • حسن روحانی
• «در ایام نوروز، سفرهای مردم، غیر از آنکه توشه روحی و جسمی دارد، توشه فرهنگی و معنوی هم دارد؛ زیرا هم جسم سالم‌تر و هم روح آرام‌تر می‌شود. ممکن است پدرها و مادرها به کرات به این سفرها رفته باشند، ولی فرزندانشان در این سفرها زیبایی‌ها و عظمت این کشور بزرگ را می‌بینند. آنها باید آینده کشور را مدیریت و حفاظت کنند؛ بنابراین این گردش‌ها آثاری دارد که می‌تواند از لحاظ غرور ملی و حس وطن‌دوستی این احساس را تقویت کند. این برای حراست از کشور ما و همچنین آثار باستانی آن بسیار اهمیت دارد.»
  • حسن روحانی
• «نوروز باستانی نیست، نوروز ایرانی است.»
  • علی خامنه‌ای
• «زمان شوروی هر چند کوشش کردند این رسم و آیینهای ملی را فشار آورند و منع… محدود کرده بودند. اجازه نبود که ملت این جشنها را جشن گیرند … به محکمه می‌کشیدند. لیکن (این جشن) در وجود مردم هست. قریب در بیش از هفتاد سال زمان شوروی نتوانستند این را از بین ببرند… چگونه که در زمانهای پیش از شوروی هم … دین اسلام هم (نوروز را) پذیرفت. نوروز جشن نیکی بر بدی است. نیکوکاری را می‌پذیرد. بخشیدن گناهان را می‌پذیرد. چنین جشنی در دنیا کم‌نظیر است.»
  • امامعلی رحمان

بوسهٔ عید

گفتمش بوسه دهی؟ گفت «هنوز		موسم آن نرسیده‌ست مرا
بهر تبریک ببوس از من روی		چون به نوروز دهی، دست مرا»
گفتمش «موعد یک ساله بُتا		مدتی سخت مدید است مرا
جان من بوسه بده عذر میار		دیدن روی تو عید است مرا»

پرویز ناتل خانلری

موضوعات وابسته

• بهارانه