رسول ملاقلی‌پور

رسول ملاقلی‌پور (۹ سپتامبر ۱۹۵۵ – ۶ مارس ۲۰۰۷) (۱۷ شهریور ۱۳۳۴ – ۱۵ اسفند ۱۳۸۵) کارگردان ایرانی بود. زادهٔ اردبیل و آذری، دیپلم‌گرفتهٔ دبیرستان؛ فیلمسازی را از سال ۱۹۸۰م/ ۱۳۵۹ش به تهیه مستندهایی از جنگ ایران و عراق آغاز کرد. فیلم‌های کوتاه و بلند بسیاری را کارگردانی، نویسندگی، تهیه‌کنندگی و تدوینگری نمود. در ۱۹۹۷م/ ۱۳۷۶ش مجموعهٔ تلویزیونی «سفر به چزابه» را ساخت. به سن ۵۱ سالگی بر اثر سکتهٔ قلبی در نوشهر مازندران درگذشت.

گفته‌ها

• وقتی که اولین بار می‌خواستم فیلمنامه بنویسم در جایی کار می‌کردم که اگر کسی اسم بھرام بیضایی را می‌برد بزرگ‌ترین جرم را صاحب می‌شد. من وقتی می‌خواستم اولین فیلمنامه‌ام یعنی سقّای تشنه‌لب را بنویسم . . . نمی‌دانستم فیلمنامه نوشتن چی است؟ سکانس یعنی چی؟ . . . پلان یعنی چی؟ . . . ھیچی نمی‌دونستم. در آنجایی که من کار می‌کردم یک فیلمنامه‌ای بود که متأسّفانه بعضی از دوستان دیالوگ اول صفحهٔ اول آن را پیراھن عثمان کرده بودند . . . ولی من ھر چه فکر می‌کردم می‌دیدم که آن دیالوگ (که کسانی که خوانده‌اند خودشان آن را می‌دانند و من دیگر آن را اینجا نمی‌گویم) خیلی درست است. من شب نشستم و تا صبح آینه‌ھای روبه‌رو را خواندم و فیلمنامه‌نویسی را از آنجا یاد گرفتم و از این رو سپاسگزارم از آقای بیضایی . . .
  • در جشنِ ۱۳۸۰ دنیای تصویر

دربارهٔ او

• صریح‌ترین فیلمساز نسل انقلاب و جنگ بود که هرگز با قدرت و جریان غالب سازش نکرد. به‌نظرم نقطه‌نظرات سیاسی مشخصی نداشت. اساساً آدمی سیاسی نبود. به محض اینکه جامعه پیچیده‌تر شد شاید از درک تحولات اجتماعی قدری عقب ماند. در سال‌هایی سرکشی‌هایش، طغیان‌گری‌ها و اعتراضش به شرایط خیلی دیگر جواب نداد. مثل خیلی‌های دیگر از سال‌هایی تغییر کرد و احتمالاً تلخ‌تر هم شد. آخرین بار که با ملاقلی‌پور صحبت کردم یک هفته قبل از مرگش بود و از موضوعی به‌شدت عصبانی بود. این عصبانیت و خشم را بارها در او دیده بودم. در خاطرم هست که بعد از «پناهنده» به دفترش رفتم و دیدم که چقدر از دست یکی از رفقایش خشمگین است یا بعداً همین جنس از واکنش را سر اختلاف‌نظر با آهنگسازش داشت.
• هنرمندی حساس بود؛ بسیار رفیق‌باز اما حساس. اهل حساب و کتاب نبود. مطلقاً رندی نداشت. سیاست هم نداشت. تقریباً همان چیزی بود که در فیلم‌هایش می‌بینیم و در مواردی زندگی شخصی‌اش هم به آثارش راه‌می‌یافت. ملاقلی‌پور همچنان فیلمساز قابل‌مطالعه‌ای است…
  • فریدون جیرانی، ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۰/ ۵ مهر ۱۳۹۹