اتین بونو دو کندیاک

استنباطی که عقلاً می‌توان کرد این است که اشیاء وجوداتی هستند که احساساتی را در ما برمی‌انگیزند و خواصی دارند که دربارهٔ آنها معرفت یقینی نمی‌توانیم داشت.

اتین بونو دو کندیاک (به فرانسوی: Étienne Bonnot de Condillac) (زادهٔ ۳۰ سپتامبر ۱۷۱۴ –درگذشت ۳ اوت ۱۷۸۰) فیلسوف و نویسنده قرن هجدهم میلادی اهل فرانسه است.

گفتاوردها

• «وقتی که سنجش هست، حکم هم هست… حکم ادراک نسبت میان دو تصوری است که با هم سنجیده می‌شوند.»
  • رساله دربارهٔ احساسات
• «در قلمرو طبیعی، هرگونه شناختی از احساسات مایه می‌گیرد.»
  • رساله دربارهٔ احساسات
• «دیدیم که با یکی پس از دیگری برخوردار کردن مجسمه از حالات وجودی جدید و حواس جدید، مجسمه صاحب میل‌هایی می‌شود و به تجربه درمی‌یابد که چگونه آنها را تنظیم و ارضا کند، و از نیازهایی به نیازهای دیگر، و از آگاهی‌هایی به آگاهی‌های دیگر و از لذاتی به لذات دیگر انتقال می‌یابد؛ بنابراین، مجسمه چیزی جز حاصل جمع تمام مکتسبات خود نیست. آیا نمی‌توان گفت که حال انسان‌ها نیز به همین منوال است؟»
  • رساله دربارهٔ حیوانات
• «استنباطی که عقلاً می‌توان کرد این است که اشیاء وجوداتی هستند که احساساتی را در ما برمی‌انگیزند و خواصی دارند که دربارهٔ آنها معرفت یقینی نمی‌توانیم داشت.»
  • رساله دربارهٔ حیوانات

دربارهٔ او

• «به گمان من، نمی‌توان منکر این معنی شد که نظریهٔ کندیاک از طریق تأثیر در مادی‌مذهبان به رونق نوعی بینش مادی‌مذهبانه کمک بسیار کرد؛ ولی خود کندیاک مادی‌مذهب نبود… ولی به هر تقدیر، کندیاک را مادی‌مذهب دانستن توصیف دقیقی از او نیست… کندیاک نه تنها مادی‌مذهب جزمی نیست، بلکه در را به روی فرضیه‌ای غیرمادی‌مذهبانه گشوده نگاه می‌دارد، هر چند این فرضیه را ثابت نمی‌کند.»
  • فردریک کاپلستون