کنز التحف

کَنزُ التُحَف (به معنای: گنجِ شاهکارها) رساله‌ای قرن هشتمی به زبان فارسی دربارهٔ موسیقی است که دربارهٔ نویسندهٔ آن آگاهی زیادی در دست نیست.

گفتاوردها

• «صناعت موسیقی اشرف صناعات است و از آن جهت که بیشتر علوم موقوف است بر آن چون مجسطی و علم حساب و اقلیدس و علم نجوم و علم طب.»
• «صناعت موسیقی مبنی بر تسویهٔ نسبت و تعادیل ابعاد و ادوار است؛ پس اشرف صناعات باشد و از آن جهت که سایر صناعات را هیولی از اجسام طبیعی است و موضوعات آن اشکال جسمانی الّا موسیقی که موضوع آن جواهر روحانی است و مؤثر است در نفوس مستعمان تأثر مستمع از تأثیرات روحانی بود؛ و الحان و اصوات در نفوس همان تأثیر کند که صناعات غیر آن در موضوعات خویش و جواهر روحانی از اجسام طبیعی شریف‌تر است.»
  • مقدمه در بیان شرف این صناعت
• «بر طالب این فن واجب است که پیوسته رعایت ملّت و مذهب خویش کند و دائم با عبادت و صلاحیت باشد و البته پارسایی شعار خود سازد و متهتک نباشد و از متابعت نفس و هوی محترز باشد و با کم خوردن و کم خفتن و کم با خلق بودن عادت کند…»
• «ورزیدن این فن از خلق پنهان دارد، خصوص که در سازات نیز شروعی رود و سعی کند سازی ورزد که پیش خلایق محترم و مکرم باشد و صاحب آن را حرمت دارند و آن عود است که اکمل سازات است.»
  • مقالهٔ چهارم، فصل اول: در وصت موسیقاری

درباره

• «باید کنز التحف را یکی از آثار مجهول القدر و بسیار ارزندهٔ هنری و موسیقی ایران به شمار آورد… این رساله یا کتاب کوچک… در نوع خود کم‌نظیر و یا اگر حمل بر مبالغه نشود بی‌نظیر است…»
  • تقی بینش
• «صغیرة الحجم، کثیرة الفائده. [در اندازه کوچک، در سودمندی بزرگ]»
  • محمد قزوینی