نیلوفر بیضایی

من خود را نه وامدار هیچ دولتی می‌دانم و نه متعهد به هیچ جهان بینی که بخواهد برایم حد ومرز روشن کند.

نیلوفر بیضایی (۱۵ ژانویه ۱۹۶۷) (۲۵ دی ۱۳۴۵) نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر ایرانی است. زادهٔ تهران در خانواده‌ای سرشناس، پدرس بهرام بیضایی و مادرش منیراعظم رامین‌فر، پدر بزرگ پدری‌اش نعمت‌الله ذکایی است. در سال ۱۹۸۵ به آلمان مهاجرت کرد. پس از پایان تحصیل در رشته‌های ادبیات آلمانی، تئاتر-سینما و تلویزیون و تعلیم و تربیت از دانشگاه فرانکفورت در سال ۱۹۹۴ گروه تئاتر دریچه را پایه‌گذاری کرد و به نمایشنامه‌نویسی و کارگردانی تئاتر روی آورد.

گفتاوردها

• «با وجود تمام مشکلات همواره کار به زبان فارسی را ترجیح داده‌ام، چون زبان فارسی همچنان و با وجود این که بیش از نیمی از عمرم را در خارج از ایران زندگی کرده‌ام، وطن اصلی من است.»
• … یک سال بعد متوجه شدیم از درون انقلابی که به گمان ما برای رهایی از استبداد فردی و تحقق آزادی بوقوع پیوسته بود، بدست خود ما غولی از شیشه بیرون آمده که با ادعای حقانیت مطلق ایدئولوژیک با قدرت تمام به سرکوب دگراندیشان کمر بسته‌است.
• … در همان دورهٔ کوتاه زندان با مردان و زنان و عمامه به‌سران خشمگینی روبرو شدم که باور به حقانیت تام ایدئولوژی از آنها حیوان‌هایی درنده خوی ساخته و با رکیک‌ترین فحش‌ها و آزار روحی و جسمی، غیرانسانی‌ترین انواع خشونت را نسبت به ما اعمال می‌کردند.
• … کار کردن بزبان فارسی برایم یک امر حیاتی است. دوری از سرزمینی که ریشه‌های من در آنجاست یا از دست دادن ناخواستهٔ میهن، باعث شد که من به بازسازی وطنم در قالب زبان محتاج شوم. هویت جویی مسئلهٔ اصلی آثار من است. هویت زنانه، هویت مردانه آنگونه که در تفکر سنتی تببین می‌شوند در تقابل با واقعیت وجودی زنان و مردانی که بدنبال تغییر و تحول در تعاریف کلیشه ای و از پیش تعیین شده هستند، یکی از وجوه کار تئاتر مرا تشکیل می‌دهد. تأمل در اینکه انسانی که در فضای جبر و در بند بایدها و نبایدها رشد می‌کند با چه تناقضاتی درگیر است. در آثار من انسانهای حاشیه ای، حذف شدگان، رانده شدگان و جستجوی فردیت گم شدهٔ آنها که در هیاهوی هیستریک جمعی زیر دست و پا له می‌شوند، در مرکز توجه قرار دارند.
• من خود را نه وامدار هیچ دولتی می‌دانم و نه متعهد به هیچ جهان بینی که بخواهد برایم حد ومرز روشن کند. برای همین و چون طبع و روحیهٔ من اصولاً با پذیرش سانسور به هر شکل که می‌خواهد باشد سازگار نیست، بسیاری مواقع ترجیح داده‌ام تنها بمانم، اما کاری را که دوست ندارم انجام ندهم.
  • ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۷/ ۱۹ مرداد ۱۳۸۶؛ یادداشتی در «دویچه وله»

وابسته

• بهرام بیضایی
• نعمت‌الله ذکایی