سنگسار در اسلام

بگفته جان بورتان مجازات زناکار در قرآن مورد با مجازات سنگسار تفاوت می‌دارد. برخی از فقیهان قدیمی دقیقاً به همین دلیل مجازات سنگسار را رد می‌کردند اما در کل اجماعی تقریباً متفق‌القول بین فقیهان در مورد مجازات سنگسار برای زنا وجود داشت. برای بسیاری پذیرش اینکه رفتار و گفتار یک انسان (حتی اگر محمد باشد) بتواند جایگزین کلمات خدا بشوند وجود نداشت، و به همین دلیل اینگونه استدلال می‌کردند که حتماً می‌بایست آیه سنگساری بوده که در قرآن قرار داده نشده اما حجیت آن باقی مانده‌است. در تفاسیر قدیمی روایاتی منتسب به ابی ابن کعب، ابوموسی اشعری، عایشه و غیره نقل شده که مضمون آنها کنار ماندن برخی از آیات در قرآن تدوین شده می‌باشد. بدین سان برخی از علمای اهل سنت به صورت سنتی معتقد بودند که محمد تحت نظارت جبرئیل برخی از آیات را در قرآن قرار نداده اگرچه آن آیات هنوز حجیت خود را داشتند.

احادیث مربوط به شیعه

علی بن ابی‌طالب خطاب به خوارج می‌گوید: و حال اینکه می‌دانید پیامبر صلّی اللّه علیه وآله زناکار همسردار را سنگسار می‌کرد سپس بر جنازه‌اش نماز می‌خواند و ارثش را به اهلش می‌سپرد … و زناکار بی‌همسر را تازیانه می‌زد، آن گاه قسمت هر دو را از غنیمت می‌پرداخت و حق داشتند زنان مسلمان را به همسری بگیرند …

از محمد بن علی روایت شده‌است:

• مرد و زن همسردار (که مرتکب زنا شده باشند) نخست صد تازیانه می‌خورند سپس سنگسار می‌شوند
• امیرالمومنین (علی) دربارهٔ زنای محصنه به سنگسار حکم می‌کرد.
• مردهمسردار (اگرزناکند) سنگسارمی شوند.

از جعفر صادق روایت شده‌است:

• سنگسار حدّ بزرگ الهی، و تازیانه زدن حدّ کوچک الهی است
• هر گاه مرد و زن آزاد زنا کنند، به هر کدام یک صد تازیانه می‌زنند. امّا مرد و زن همسردار باید سنگسار شوند
• خداوند مشخص فرموده که رابطه جنسی تنها از راه حلال آن انجام گیرد؛ کسی که از ین حکم تخلف کند اگر مجرد باشد تازیانه می‌خورد، و اگر متأهل باشد رجم می‌شود، زیرا از حدود خدا تجاوز کرده‌است

احادیث مربوط به اهل سنت

• الشعبی روایت می‌کند: بعد از اینکه علی زنی را در یک روز جمعه سنگسار کرد، گفت من او را طبق سنت رسول‌الله سنگسار کردم.
• جابر روایت می‌کند: مردی از قبیله بنی اسلم وقتی که پیامبر در مسجد بود به نزد وی آمد و گفت "من آمیزش جنسی غیر مشروع داشته‌ام." پیامبر چهره اش را از او به سوی دیگری برگرداند. مرد باز جلوی صورت پیامبر آمد و چهار شاهد علیه خودش آورد. پیامبر اورا صدا کرد و گفت "آیا تو دیوانه ای؟، و پرسید آیا تو ازدواج کرده‌ای؟" مرد گفت "آری" پیامبر دستور داد تا اورا در مصلی سنگسار کنند. وقتی سنگها از گوشه‌های تیزشان بر او برخورد کردند او فرار کرد، اما اورا در حرا گرفتند و بعد کشتند.
• ابن‌عباس گزارش داد که پیامبر به معز بن مالک گفت: آیا چیزی که در مورد تو به من رسیده‌است صحیح است؟ او گفت: در مورد من چه به تو گفته‌اند؟ پیامبر گفت: گفته‌اند که تو با یک کنیز (برده دختر) زنا کرده‌ای. او گفت آری من اینکار را کرده‌ام، و چهار بار به این گناه خود شهادت داد. سپس پیامبر اورا محکوم کرد و او سنسگار شد.
• عباده بن صامت نقل کرده‌است، که رسول‌الله می‌گفت «از من فراگیرید»، الله راهی را برای آنها مقرر کرده‌است. وقتی که مرد مجردی با زن مجردی زنا می‌کند باید آنها را صد ضربه شلاق بزنید و یک سال آنها را حبس کنید، و وقتی که مرد متأهلی با زنی متأهل زنا می‌کند آنها را باید صد ضربه شلاق زد و بعد آنها را سنگسار کرد.
• ابن‌عباس نقل می‌کند:

وقتی معز بن مالک پیش پیامبر آمد (برای اعتراف کردن)، پیامبر به او گفت تو احتمالاً تنها اورا (زن را) فقط بوسیده‌ای، یا به او چشمک زده‌ای یا به او نگاه کرده‌ای. او گفت "نه ای رسول خدا!" پیامبر با حسن تعبیر به او گفت، "آیا به او دخول کرده‌ای؟"، راوی اضافه کرد، بعد از آن (بعد از اعتراف کردن وی) پیامبر دستور داد که او را سنگسار کنند.

• جابر بن عبدالله انصاری روایت می‌کند: مردی از بنی اسلم آمد پیش رسول‌الله آمد و به او اطلاع داد که زناکرده بود و ۴ بار علیه خود شهادت داد. رسول‌الله دستور داد مرد را سنگسار کنند چرا که او متأهل بود
• جابر بن عبدالله گزارش داد: رسول‌الله (ص) فردی از بنی اسلم و یهودی را با زنش سنگسار کرد
• ابن‌عباس روایت می‌کند: من می‌ترسم که بعد از گذشت زمانی زیاد، کسی بگوید «به الله، ما آیه ای در مورد سنگسار در قرآن نمی‌یابیم»، و به همین دلیل با ترک یک وظیفه که الله آنرا وحی کرده‌است به گمراهی بروند؛ و مجازات سنگسار باید در مورد هر انسانی که ازدواج کرده باشد (مرد و زن)، و دچار دخول غیرشرعی شود، در صورتی که اگر شاهدان لازمه شهادت دهند یا اینکه حاملگی یا اعتراف اتفاق بیافتد پیاده شود. سفیان ادامه داد «من این حدیث را اینگونه به یاد می‌آورم» عمر گفت «به راستی که پیامبر خدا مجازات سنگسار را پیاده کرد و ما نیز بعد از او این کار را انجام دادیم».
• از ابن‌عباس نقل شده که گفت: عمر گفت: خداوند رسول خدا را به حق فرستاد و بر او کتاب را نازل کرد. پس در بین آنچه بر وی نازل شده بود آیه سنگسار بود. پس ما آن را خواندیم فهمیدم وبا تمام وجود درک کردیم. رسول خدا سنگسار کرد، وما هم سنگسار نمودیم، پس ترسیدم که اگر مدتی بر مردم بگذرد کسی بگوید که قسم به خدا ما این آیه را در کتاب خدا نمی‌بینیم. پس به سبب ترک یکی از واجبات الهی به گمراهی بیفتند
• عبدالله بن عمر روایت می‌کنند:

یک یهودی زن و مردی را از میان خودشان آورد که با هم رابطه نامشروع داشتند. پیامبر اسلام دستور داد این ۲ را در نزدیک قبرستان مسجد سنگسار کنند

• ابو حریه و زید بن خالد الجهانی روایت می‌کنند:

مرد عربی پیش پیامبر اسلام آمد و گفت رسول‌الله، می‌خواهم بر اساس قوانین خدا برای ما قضاوت کنید. مخالف وی که بیشتر از او گوش می‌داد هم گفت بله قضاوت کنید بین ما بر اساس قوانین خدا و اجازه بدهید تا من هم سخن بگویم رسول‌الله گفت حرف بزن. او گفت پسر من کارگر این مرد است و با زنش رابطه نامشروع داشته مردم گفتند او باید سنگسار شود تا بمیرد. در عوض من حاضر شدم هزار گوسفند بعلاوه کنیزی خسارت دهم سپس من از فاضل دینی در اینباره پرسیدم. او به من گفت پسرت باید ۱۰۰ ضربه شلاق بخورد و ۱ سال تبعید شود؛ و زن این مرد باید سنگسار شود. رسول‌الله گفت بر اساس قانون الله بین شما قضاوت خواهم کرد کنیز و گوسفند به تو برخواهد گشت. پسرت ۱۰۰ ضربه شلاق خواهد خورد و یک سال تبعید می‌شود. تو انیس اگر زن این مرد اقرار به گناه کرد، سنگسارش کن. اونیس صبح روز بعد پیش زن رفت. زن اقرار کرد. پس رسول‌الله دستور داد تا زن را سنگسار کنند.

• ابوبکره روایت می‌کند:

پیامبر (ص) زنی را سنگسار کرد. چاله ای که زن در آن قرار داشت (تا سنگسار شود)، (از پا) تا نوک پستان‌هایش عمق داشت

• از عبدالله بن عباس نقل شده‌است که عمر در خطابه ای در حالی که روی منبر رسول‌الله نشسته بود گفت: براستی که الله تعالی محمد را با حقیقت فرستاد قرآن را نیز با او نازل کرد. آیه مربوط به سنگسار زناکار درمیان آیات وحی شده بود و ما آنرا خواندیم و فهمیدیم و حفظ کردیم. پیامبر سنگسار کرد و ما نیز بعد از او سنگسار کردیم. من بیمناک هستم که بعد از گذشت زمان شخصی بگوید ما سنگسار را در کتاب خدا نمی‌یابیم و با کنار گذاشتن یکی از فریضه‌های نازل شده توسط خدا به گمراهی بروند. همانا سنگسار کردن زناکار در صورتی که شاهدانی یافت شوند یا زناکار اعتراف کند یا آثار حاملگی در او یافت شود در قرآن یافت می‌شود و حق است.
• ابن عمر روایت می‌کند که رسول‌الله (ص) زن و مرد یهودی را سنگسار کرد تا بمیرند، چرا که زنا کرده بودند

یک یهودی آن ۲ را پیش پیامبر (ص) آورده بود.

• ابو حریه روایت می‌کند:

مردی پیش رسول‌الله آمد، زمانی که وی در مسجد بود و او را خطاب کرد: رسول‌الله، من زنا کرده‌ام. پیامبر روی برگردانید؛ ولی مرد ۴ بار علیه خودش شهادت داد. پیامبر گفت دیوانه شدی؟ مرد گفت نه. پرسید ازدواج کردی؟ مرد گفت آری. پیامبر گفت این مرد را ببرید و سنگسار کنید. جابر می‌گوید: من میان جمعیتی که سنگ پرانی می‌کردند حضور داشتم و ما او را در مصلا سنگسار کردیم. وقتی که بر اثر اصابت سنگ‌ها زخمی شد. فرار کرد ولی او را در الحره گرفتند و سنگسارش کردند

• یک مرد از قبیله اسلم، پیش پیامبر آمد و اقرار کرد که زنا کرده‌است. پیامبر رویش را برگردانید تا اینکه مرد ۴ بار علیه خودش شهادت داد. پیامبر گفت دیوانه شده‌ای؟ مرد گفت نه. پرسید: ازدواج کردی؟ مرد گفت: بله. سپس پیامبر دستور داد مرد را سنگسار کنند؛ و مرد در مصلا سنگسار شد. وقتی سنگ‌ها او را زخمی کردند، او فرار کرد ولی او را گرفتند و او سنگسار شد. پیامبر بر جنازه اش نماز خواند
• ابن عمر روایت می‌کند: یهودی زن و مردی را که زنا کرده بودند پیش پیامبر آورد و پیامبر دستور داد آنها را سنگسار کنند؛ و آنها نزدیک قبرستان مسجد سنگسار شدند.
• الشیبانی روایت می‌کند من از عبدلله ابن ابوجعفر پرسیدم «آیا رسول خدا مجازات سنگسار را انجام می‌داد؟»، پاسخ داد «بلی»، پرسیدم «قبل از نزول سوره نور، یا بعد از آن»، گفت «نمی‌دانم».

آیه سنگسار

در صحیح بخاری و صحیح مسلم ابن‌عباس از عمر بن خطاب نقل می‌کند: خداوند رسول خدا را به حق فرستاد و بر او کتاب را نازل کرد. پس در بین آنچه بر وی نازل شده بود آیه سنگسار بود. پس ما آن را خواندیم فهمیدم و با تمام وجود درک کردیم. رسول خدا سنگسار کرد و ما هم سنگسار نمودیم. پس ترسیدم که اگر مدتی بر مردم بگذرد کسی بگوید که قسم به خدا ما این آیه را در کتاب خدا نمی‌بینیم. پس به سبب ترک یکی از واجبات الهی به گمراهی بیفتند

روایت شیعیان

محمد تقی لسان الملک سپهر این حادثه را در سال ۴ هجری دانسته، روایت می‌کند: در میان جهودان خیبر مردی محصن با زنی محصنه زنا کرد. چون این تن از اشراف قبایل بودند، خویشاوندان ایشان مانع از قتل و رجم ایشان بودند و حیلتی می‌جستند که این به تأخیر انداختن را در اجرای حکم حق چنان بازنماید که موجب سرزنش نشود. پس به جهودان مدینه نامه کردند که حکم و حد زنا از محمد بازپرس کنید و ما را معلوم دارید، باشد که سخن به کام ما راند. پس کعب بن اُسَید و شعبة بن عمرو و مالک بن الصیف وکنانة بن اَبی الحقُیق و چند تن از دیگر جهودان به حضرت رسول خدای آمدند و سؤال کردند. جبرئیل حکم سنگسار آورد و پیغمبر ابلاغ حکم خدای را کرد.

در تفسیر نمونه از محمد بن علی نقل شده‌است که زمان نزول آیه سنگسار به رجوع یهودیان خیبری پیش محمد برای اعلام حکم مجازات زن و مرد زناکار همسردار بر می‌گردد

در تفسیر قمی آمده از قول محمد بن علی آمده‌است که آیه سنگسار در قرآن آمده‌است

از محمد بن جعفر پرسیدند که آیا سنگسار در قرآن هست؟ گفت بله. پرسیدند چگونه ؟. گفت: پیرزن و پیرمرد را رجم کنید که آنها شهوترانی کرده‌اند

از جعفر بن محمد روایت است که گفت: آیه رجم در قرآن چنین بوده: پیرزن و پیرمرد را رجم کنید که آنها شهوترانی کرده‌اند

سنگسار در زمان خلفای راشدین

عثمان بن عفان

مردی از قبیله جهنی، زنی را به نزدیک عثمان آورد و گفت: من این زن را نکاح بستم و زفاف کردم چون شش ماه تمام شمرده شد این زن فرزند را به دنیا آورد و این کودک جز از زنا نشاید بودن. عثمان فرمان داد تا او را ببرند و سنگسارش کنند این خبر به گوش علی بن ابی طالب رسید، او پیش عثمان آمد و گفت: ای عثمان چرا زنی بی گناه را رجم خواهی کرد مگر یاد نداری که خداوند در قرآن مجید می‌فرماید: مدت شیر خوردن طفل ۲ سال است و در جای دیگر می‌فرماید: مدت آبستن و شیر دادن کودک سی ماه است. از این می‌توان دانست که اقل مدت حمل ۶ ماه است. عثمان چون این کلمات را بشنید دانست که حکم بر خطا کرده‌است کس فرستاد تا آن زن را بی زحمت رجم بازگردانند وقتی برسیدند که آن زن بی گناه را تن به زیر سنگ مسلمانان تباه بود

علی بن ابی طالب

الشعبی روایت می‌کند بعد از اینکه علی زنی را در یک روز جمعه سنگسار کرد، گفت «من او را طبق سنت رسول‌الله سنگسار کردم.»

آیت الله سید محمد جواد غروی

سید محمد جواد غروی سنگسار کردن زانی و زانیه را از احکام بنی اسرائیل می‌داند که خود بر دین موسی افزوده‌اند و ذکری از چنین حکمی در قرآن نیامده و در عمل قطعی پیامبر نیز وارد نشده‌است.