رومن یاکوبسن

ارزش یک نماد و به‌ویژه نماد زبانی مربوط به این واقعیت است که احتمال پیش‌بینی آینده را به ما می‌دهد.

رومن یاکوبسن (زادهٔ ۱۱ اکتبر ۱۸۹۶ - درگذشت ۱۸ ژوئیه ۱۹۸۲) زبان‌شناس و نظریه‌پرداز ادبی آمریکایی روس‌تبار بود.

گفتاوردها

• «گفتار از ماهیتی صرفاً گذرا و موقت برخوردار است، در حالی که نوشتار، زمان و مکان را به هم پیوند می‌زند.»
  • گفتگوها
• «ارزش یک نماد و به‌ویژه نماد زبانی مربوط به این واقعیت است که احتمال پیش‌بینی آینده را به ما می‌دهد.»
  • گفتگوها
• «زبان‌شناسی بر خلاف تمامی رشته‌های علوم انسانی، یکی از چند شاخه دیرینه زبان به شمار می‌رود. ما امروز با سومریان که نخستین دستورنویسان عهد باستان محسوب می‌شوند، بیش از چهار هزار سال فاصله داریم. نظریه‌های زبانی و پژوهش‌های تجربی موجود نشانگر تلاش مداوم زبان‌شناسان از عهد باستان هند و یونان تا دوره موفقیت‌های قرون وسطا، رنسانس، عصر خرد و روشنگری و سرانجام روندهای علمی گوناگون دو قرن اخیر است. تجربه سرشار علمی و چند جانبه زبان‌شناسی، ما را بر آن می‌دارد تا جایگاه این علم را در میان علوم انسانی و چگونگی هماهنگی رشته‌های گوناگون را با این علم، بدون تجاوز به حریم وظایف و ویژگی‌های هر رشته به پرسش گذاریم.»
  • روندهای بنیادین در دانش زبان

دربارهٔ او

• «من یک ساختارگرا بودم و خود نمی‌دانستم… یاکوبسن و سخنرانی‌هایش بود که به من نشان داد آنچه تصمیم داشتم انجام بدهم، … پیش از این در مکتب فکری دیگری وجود داشت.»
  • کلود لوی-استروس
• همکار [یاکوبسون]، پروفسور میلان یِلینِک، گفت که یاکوبسون به نقد «سخت‌گیری‌های زبانی هالِر» دیدگاهی اروپایی وارد کرد. بله، اما او همچنین «فریب آسیایی» و «سرسختی بلشویکی» را نیز به آن وارد کرد. یاکوبسون این ویژگی‌ها را زمانی که در سال ۱۹۲۱ به عنوان نمایندهٔ دیپلماتیک مأموریت شوروی در پراگ منصوب شد، از روسیه با خود آورد (لازم است ذکر شود که در همان سال، تحقیق او با عنوان تأثیر انقلاب بر زبان روسی در مسکو منتشر شد). این حقیقت، چیزی را عوض نمی‌کند که او بعدها در اینجا [چکسلواکی] تابعیت دولتی چکسلواکی را به دست آورد و تا زمان مرگش در سال ۱۹۸۲ در ایالات متحده، ارتباط اندکی با کمونیسم داشت.
  • ایوان لوتِرِر