جان گری (فیلسوف)

جان گری (به انگلیسی: John Gray) (زادهٔ ۱۷ آوریل ۱۹۴۸) متخصص در فلسفه سیاسی و محقق در زمینه تاریخ نظریه‌هاست.

گفتاوردها

• «لیبرالیسم با وجود سلطه شدیدش بر فلسفه آنگلو امریکن، هیچ‌گاه نتوانسته نشان دهد که نهادهای لیبرال دموکراتیک به شکلی بی مانند برای عدالت و خیر انسان ضروری اند. فلسفه سیاسی لیبرال در هیچ‌یک از گونه‌هایش - فایده گرا، قرارداد گرا یا در مقام نظریه حقوق - نتوانسته این نظریه بنیادی خود را که دموکراسی لیبرالی تنها نوع دولت انسانی است که خرد و اخلاق می‌توانند تاییدش کنند، به کرسی بنشاند. از این رو فلسفه سیاسی لیبرال نمی‌تواند به طریقی عقلانی از کیش سیاسی روشنفکران روز گار ما که آیین احساساتی انسانیت را با اشتیاقی فرقه گرایانه به اصلاحات سیاسی در هم می‌آمیزد، دفاع کند.»
  • «دربارهٔ لیبرالیسم»
• «اغلب می‌گویند مسیحیت به‌دنبال تغییر عادات اخلاقی است و همیشه خود را تافته‌ای جدابافته به حساب می‌آورد. عادلانه‌تر این است که همین را دربارهٔ نسخهٔ رایجِ بی‌خدایی بگوییم. اگر نسل اولیهٔ غیرباورمندان، به پیش‌داوری‌های نژادیِ زمانهٔ خود باور داشتند و آنها را تا حد حقایقی علمی بالا می‌بردند، بی‌خدایانِ تبشیری همان کار را با ارزش‌های لیبرال در جوامع غربیِ امروزی می‌کنند. این در حالی است که به فرهنگ‌های عقب‌مانده‌ای که مذهب را رها نکرده‌اند، از سر تحقیر می‌نگرند.»
  • «What scares the new atheists»، در ۲۰۱۵
• «نظریه‌های نژادپرستانه‌ای که بی‌خدایان در گذشته از آن دفاع می‌کردند، به زباله‌دان تاریخ پیوسته است. تأثیرگذارترین بی‌خدایان امروز نیز همان‌طور که از دستوراتِ طالع‌بین پیروی نمی‌کنند، به زیست‌شناسیِ نژادپرستانه هم توجهی ندارند؛ اما آنها هنوز این اعتقاد را رها نکرده‌اند که ارزش‌های انسانی باید مبتنی بر علم باشند.»
  • «What scares the new atheists»، در ۲۰۱۵
• «هیچ پیوند مطمئنی بین بی‌خدایی، علم و ارزش‌های لیبرال وجود ندارد؛ چه در منطق و چه در تاریخ. وقتی ایدئولوژی‌های بی‌خدایی به شکل جنبش درآمدند و تحت حمایت قدرتِ دولت قرار گرفتند، تبدیل به بخشی جدایی‌ناپذیر از رژیم‌های خودکامه‌ای شدند که ادعا می‌کردند ریشه در علم دارند؛ مانند اتحادیهٔ جماهیر شورویِ سابق. بسیاری از نظام‌های اخلاقی و سیاسیِ بدیل که تاکنون اکثرشان غیرلیبرال بوده‌اند، تلاش کرده‌اند تا نشان دهند ریشه در علم دارند. همه تقلبی و زودگذر بوده‌اند. بااین‌حال این تلاش در جنبش‌های بی‌خدایی امروزه هم ادامه دارد. این جنبش‌ها ادعا می‌کنند علم می‌تواند ارزش‌های لیبرال را تأیید کند و بنابراین چنین ارزش‌هایی جهان‌شمول‌اند.»
  • «What scares the new atheists»، در ۲۰۱۵
• «بازگشتِ دین، پدیده‌ای جهانی است. ارتدوکسیِ روسی اکنون قوی‌تر از هر زمانی در یک قرن گذشته است؛ درحالی‌که چین صحنهٔ احیای دوبارهٔ ادیان بومی و جنبش‌هایی زیرزمینی است که می‌تواند این کشور را در انتهای قرنِ حاضر، بزرگ‌ترین کشور مسیحی کند. به‌رغم برخی تغییر نظرها که می‌تواند شاهدی باشد بر این که آمریکا کشوری کمتر مذهبی است، هنوز به‌طور گسترده و وسیعی کشوری مذهبی به حساب می‌آید. مثلاً تصورکردنی نیست که کسی که همه می‌دانند مذهبی نیست، در آمریکا رئیس جمهور شود.»
  • «What scares the new atheists»، در ۲۰۱۵
• «بقای مداوم مذهب، این باور را برای متفکرانِ سکولار زیر سؤال می‌برد که تاریخ، ارزش‌های آنان را تحکیم خواهد کرد. مطمئناً دربارهٔ ماهیت این ارزش‌ها اختلاف نظر وجود دارد؛ اما همهٔ متفکران سکولار امروز فرض می‌کنند که جوامع مدرن درنهایت باید بر سر لیبرالیسم به همگرایی برسند. امروزه این فرض که هیچ‌گاه از آن دفاع نشده بود، کاملاً نامعقول به نظر می‌رسد؛ بنابراین این بار هم متفکران سکولار چشم به علم دارند تا مبنایی برای ارزش‌هایشان بیابند.»
  • «What scares the new atheists»، در ۲۰۱۵
• «ممکن نیست مشاجرات قلمیِ معاصر علیه دین را بخوانیم و این حس را پیدا نکنیم که بی‌خدایان جدید گمان می‌کنند جهان جای بهتری می‌بود اگر یکتاپرستیِ یهودی و مسیحی هیچ وقت وجود نمی‌داشت. آنها همیشه با تأسف می‌گویند اگر این خداباورانِ مشکل‌ساز وجود نداشتند، ارزش‌های لیبرال بسیار مستحکم‌تر می‌بود.»
  • «What scares the new atheists»، در ۲۰۱۵
• «بدون توسل به فهم معیار انسانیت به‌سختی می‌شود ایدهٔ اخلاق فراگیر را دریافت.»
  • «What scares the new atheists»، در ۲۰۱۵
• «اگر شما از زاویه‌ای علمی اخلاق را بخشی از رفتار حیوانِ انسانی می‌بینید، به این نتیجه می‌رسید که انسان‌ها بر مبنای قانونی واحد و جهان‌شمول زندگی نمی‌کنند. درعوض، آنها روش‌های مختلفی برای زندگی دارند. تعدد اخلاقیات به همان اندازه برای حیوانِ انسانی طبیعی است که تنوع زبان‌ها.»
  • «What scares the new atheists»، در ۲۰۱۵