مصطفی کواکبیان

مصطفی کواکبیان (۱۸ مارس ۱۹۶۳، سمنان) سیاست‌مدار و روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب، استاد رشتهٔ علوم سیاسی و فقه شیعه و مؤلف ایرانی با پیشینهٔ پارلمانی است.

گفتاوردها

۱۳۸۳

۱۱ دی ۱۳۸۲–۱۲ دی ۱۳۸۳

• «باید مشخص شود که آیا بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات بر اساس معیارهای قانونی صورت می‌گیرد یا بحث‌های مربوط به خط، جناح، قبیله، قومیت و یا طایفه‌گرایی در این‌باره دخیل است.»
  • ۲۵ آبان ۱۳۸۳؛ «در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری ایسنا»
• «تمام سخن ما این است که باید به رای و نظر مردم احترام گذاشت، اما دوستان محافظه‌کار ما معتقدند می‌توانند بهتر از مردم برای آینده کشور تصمیم بگیرند.»
  • ۲۸ آبان ۱۳۸۳؛ «سخنرانی به دعوت شاخه خراسان حزب مردمسالاری، مشهد»

۱۲ دی ۱۳۸۳ – ۱۱ دی ۱۳۸۴

• «امروز باید به جناح راست توصیه کرد که مردم را به این باور نرسانند که سرنوشت انتخابات از قبل تعیین شده‌است؛ چرا که مردم باید به این باور برسند که تک‌تک رای آن‌ها در انتخابات مؤثر است.»
  • ۲۲ ژانویه ۲۰۰۵/ ۲۳ دی ۱۳۸۳؛ «در گفت‌وگو با ایسنا»
• «بحث صدور آزادی از جانب آمریکایی‌ها یک ژست دموکراسی‌خواهی و آزادی‌طلبانه است و تمامی ملت‌های محروم جهان می‌دانند که آمریکا پیش از آنکه به فکر ملت‌ها و دموکراسی آن‌ها باشند، در پی تأمین منافع خودشان هستند.»
• «نه کاری کنیم که کشور تابع و تسلیم آمریکا گردد نه اینکه بی‌جهت کشور را زیر تیغ خشونت و جنگ‌طلبی‌های قدرت‌های خارجی قرار دهیم.»
  • ۲۲ ژانویه ۲۰۰۵/ ۳ بهمن ۱۳۸۳؛ «در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی - خارجی ایسنا»
• «ما نباید از عده‌ای که فقط خودشان را صاحب‌خانه می‌دانند و به دیگران به چشم غریبه نگاه می‌کنند، انتظار داشته باشیم ما را به راحتی تحمل کنند.»
• «همه می‌دانند که وصل نبودن به هیچ‌یک از رانت‌های قدرت با هزینه‌های تبلیغاتی سرسام‌آور برای احزاب خارج از قدرت و امثال حقیر به عنوان یک معلم دانشگاهی، چقدر طاقت‌فرساست.»
  • ۴ مارس ۲۰۰۵/ ۱۴ اسفند ۱۳۸۳؛ «در همایش جبهه تحکیم دموکراسی»
• «خداوند عنصر اراده، آگاهی، آزادی انتخاب و اختیار را در وجود ما نهاده‌است. حق انتخاب در اساس هستی در وجود انسان نهادینه شده‌است. آزادی را خدا به انسان داده‌است. دولت‌ها، غلط می‌کنند که بخواهند به انسان آزادی بدهند، خدا به انسان آزادی داده‌است. انسان صاحب مقام «خلیفه الهی» است. دولت‌ها خیلی هنر کنند، موانع این آزادی را برطرف کنند.»
• «می‌خواهم این گفتمان را در کشور ایجاد کنم که گردش واقعی نخبگان باید صورت بگیرد. البته فراگیرشدن این گفتمان خیلی سخت است، زیرا درگیر شدن با برخی صاحبان کنونی قدرت است.»
• «من معتقدم که اسلام گنجینه‌ای پربهاست. فلسفه آزادی، حقوق بشر، برابری، برادری، عدالت و مردم‌سالاری و همه آنچه که غربی‌ها به ما پز می‌دهند، اساسش در اسلام نهفته‌است. اما نه اسلام طالبانی، بلکه اسلام رحمانی. جوانان، از قرائت خاصی که می‌خواهد به نام اسلام به آنان تحمیل شود، گریزان هستند، نه از اسلام واقعی.»
• «اگر گفته شود جوانان ما بی‌تجربه هستند و کارها را خراب می‌کنند پس باید قبول کرد مسوولان امروز که ۲۵ سال قبل جوان بودند، کارها را خراب کردند.»
• «اگر بخواهیم بی‌تفاوت باشیم، به نغمه‌های مأیوس‌کننده گوش کنیم و پای صندوق‌های رای حاضر نشویم، چیزی تغییر نخواهد کرد.»
• «بنده به عنوان یک اصلاح‌طلب می‌گویم که اصلاحاتی که مردم بر اساس مطالبات خود تعریف می‌کنند، باید ایجاد شود و تداوم پیدا کند، یعنی این که امور نابسامان، بسامان شود. این معنی اصلاحات است در همه نهادها و گروه‌ها.»
• «اصلاحات مخصوص یک حزب نیست، مخصوص همه مردم است.»
• «برخی فکر می‌کنند حضور در قدرت و این حکومت ارث پدری آنان است.»
• «باید زمامداران ما نگاهشان به حکومت نگاه به طعمه‌ای لذیذ و چرب و نرم نباشد، بلکه حکومت را امانتی از سوی همه مردم بدانند؛ امانتی که صاحبانش هفتاد میلیون نفر هستند.»
• «حکومت بر مردم بدون رضایت و خواست آن‌ها حرام است. مردم هم باید بر اساس آموزه امر به معروف و نهی از منکر یقهٔ همهٔ مسوولانی را که شعار می‌دهند و عمل نمی‌کند، بگیرند، چنین ملتی مردمی زنده هستند.»
• «جامعهٔ اسلامی یعنی همین که ضعیف‌ترین افراد جامعه بتوانند حق خود را از بالاترین مقامات حکومت استیفا کنند.»
  • ۱۱ مارس ۲۰۰۵/ ۲۱ اسفند ۱۳۸۳؛ «سخنرانی در جمع مردم خلخال، استان اردبیل»
• «از دیدگاه ما باید مشروعیت از طریق کارآمدی حاصل شود و مبنای اساسی مشروعیت حکومت هم رأی مردم است، تا مردم نخواهند، در هیچ رده‌ای از حکومت هیچ‌کس نمی‌تواند مشروعیتی در نظام اسلامی داشته باشد، پس اساسی‌ترین پایه مشروعیت مردم هستند.»
• «دیگر شعار جوانان را باور کنید بس است، باید در عمل مسوولیت و عرصه را به آن‌ها واگذار کنیم. به شرط فراهم شدن زمینه، آن‌ها کارها را بهتر انجام می‌دهند. این مسئله دربارهٔ زنان هم صدق می‌کند.»
  • ۱۱ مارس ۲۰۰۵/ ۲۱ اسفند ۱۳۸۳؛ «سخنرانی در فرهنگسرای سوم خرداد، اردبیل»
• «من با فدرالیسم اقتصادی صد در صد موافقم ما باید بازارهای متعدد فدرالی را در کشور رونق بخشیم و از سانترالیسم اقتصادی درآییم و مشارکت‌های حاشیه‌ای را وارد متن قرار دهیم.»
  • ۱۲ مارس ۲۰۰۵/ ۲۲ اسفند ۱۳۸۳؛ «در جمع خبرنگاران استان اردبیل»
• «بدون شک هیچ گفتمان جدیدی در ادبیات سیاسی کشور، بدون حمایت روحانیون محبوب مردم متولد نخواهد شد.»
  • ۱۳ مارس ۲۰۰۵/ ۲۳ اسفند ۱۳۸۳؛ «سخنرانی در دفتر شورای مرکزی حزب وفاق ایران»
• «جمهوری اسلامی قطعاً بر دو پایهٔ جمهوریت و اسلامیت شکل گرفته و متأسفانه هرچه از ابتدای انقلاب فاصله می‌گیریم برخی تلاش دارند پایهٔ جمهوریت را کمرنگ‌تر کنند. ما معتقدیم جمهوری اسلامی هرچه دارد از رای جمهور مردم است.»
• «این نظام اگر بخواهد اسلامی هم باشد فقط بر این پایه یعنی جمهوریت می‌تواند بماند.»
• «اگر جمهوریت را از نظام بگیریم، اسلامیت را گرفته‌ایم؛ زیرا حکومتی مبتنی بر اسلام بدون مردم بی‌معناست. مردمی که مسلمان هستند جلوه‌های رحمانی اسلام را می‌خواهند جلوه‌هایی که برایشان مردم‌سالاری، عدالت، برابری، آزادی، حقوق بشر و امثال اینها می‌آورد. یعنی نیازی نیست در این موارد به غربی‌ها دست دراز کنیم.»
• «معتقدیم که خطر دیکتاتوری، استبداد و این‌که همه چیز به دست یک جناح بیفتد، آن هم در کشوری که هنوز پایه‌های دموکراتیک در آن نهادینه نشده‌است، وجود دارد؛ لذا هرکس می‌خواهد امور نابسامان این مملکت اصلاح شود، حتماً باید در انتخابات شرکت کند.»
• «مقاومت‌ها برای از دست کشیدن قدرت خیلی سخت است. من در جهان سوم شخصیتی مثل ماهاتیر محمد کم دیده‌ام که با عالی‌ترین مدیریت اقتصادی پس از یک مدتی خودش کنار برود.»
• «من اعلام می‌کنم که به یک انقلاب عظیم اداری می‌اندیشم؛ اگر یک رشوه‌خواری در اروپا منجر به برکناری وزیر می‌شود یا در کشوری مانند چین حتی اعدام را در پی دارد، معنا ندارد در حکومت دینی ما رشوه‌خواری و باندبازی داشته باشیم.»

۱۳۸۴

• • ۲۲ آوریل ۲۰۰۵/ ۲ اردیبهشت ۱۳۸۴|؛ «سخنرانی در گرگان»
• «متأسفانه شعار مردم‌سالاری را نتوانسته‌ایم به عمل مبدل سازیم و هم‌چنان با دولت‌سالاری می‌خواهیم همهٔ امور را اداره کنیم.»
  • ۲۷ آوریل ۲۰۰۵/ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۸۴؛ «سخنرانی در ستاد انتخاباتی جبههٔ تحکیم دموکراسی»
• «رقابت [در انتخابات] نباید بین یک سلیقهٔ خاص صورت بگیرد یعنی تکثر افکار باید به جای تکثر افراد صورت گیرد. به عبارت واضح‌تر باید تکثر وجود داشته باشد اما تکثر در سلایق و تنوع در افکار مختلف تا به این صورت رقابت شکل منطقی و عقلانی به خود بگیرد.»
• «ما بر این اعتقادیم که قدرت باید چرخش داشته باشد و گردش قدرت نباید فقط بین یک عده خاص محدود شود و افراد فراوان دیگری با تمامیت‌خواهی و انحصارطلبی یک عدهٔ محدود نادیده گرفته شوند.»
• «باید توجه کرد همهٔ آنچه که به عنوان دموکراسی غربی مطرح می‌شود مورد نظر ما نیست و ما علی‌رغم اینکه برخی از نکات مثبت غربی را تأکید می‌کنیم اما بر این باوریم که در صورتی که به دموکراسی اسلام عمل شود این دموکراسی به مراتب برتر و بالاتر از دموکراسی غربی است و این همان نکته‌ای است که امام خمینی (ه) بارها بر آن تأکید داشت.»
  • ۴ مه ۲۰۰۵/ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۸۴؛ «در گفت‌وگو مریم مهرگان از ایسنا با او»
• «اگر قرار باشد در ایران همانند برخی کشورهای غربی - که کارتل‌ها و تراست‌ها و شرکت‌ها تعیین کنندهٔ نامزدهای انتخاباتی هستند - افراد برجستهٔ دانشگاهی و نخبگان به دلیل عدم توانایی مالی شانس انتخاب شدن را از دست بدهند، نمی‌توان گفت روح واقعی مردم‌سالاری و حقیقت دموکراسی در اجتماع تحقق پیدا کرده‌است.»
• «انتخابات نباید در انحصار سرمایه‌داران و پول‌داران قرار گیرد بلکه شیوهٔ تبلیغات باید به گونه‌ای باشد که زمینهٔ مشارکت تمامی قشرها را فراهم کند.»
  • ۱۸ مه ۲۰۰۵/ ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۴؛ «در گفت‌وگو با ایسنا»
• «یکبار برای همیشه باید تحول جدی درون سیستم دولتی ایجاد شود، البته با تفکر اصلاحات.»
• «اصلاحات خارج از مرزها درست نمی‌شود، اصلاحات باید به دست فرزندان غیور همین کشور درست شود، به کمک اپوزیسیون درست نمی‌شود، باید اصلاحات را به کمک زجر کشیدگان اصلاحات محقق کرد.»
  • ۱۳ ژوئن ۲۰۰۵/ ۲۳ خرداد ۱۳۸۴؛ «مراسم: میتینگ بزرگ شیخ اصلاحات، پارک لاله»
• «معتقدم تفکر تحجرگرا به همان اندازه برای نظام جمهوری اسلامی خطرآفرین است که تفکر سکولار. اینکه عده‌ای از قداست‌های دینی و از نام امام زمان (ع) برای رسیدن به مقاصد سیاسی استفاده کنند صحیح نیست.»
• «اگر بسیج حزب است پس باید پروانه رسمی بگیرد و به فعالیت بپردازد، حتی ما در حزب مردم‌سالاری مشتاقیم از بسیجیان استفاده کنیم اما اگر امام حضور نیروهای مسلح و بسیجی را در امور سیاسی ممنوع کرده‌اند پس چرا در انتخابات ریاست جمهوری [۱۳۸۴] به صورت حزبی عمل شد؟»
  • ۱۵ اوت ۲۰۰۵/ ۲۴ مرداد ۱۳۸۴؛ «در سمینار تاریخ احزاب ایران بعد از انقلاب، دانشکده ارتباطات و علوم اجتماعی»
• «بارها گفته‌ام که اصلاحات جدا از مردم، از اول هم مرده بود؛ ولی اصلاحات مردمی، هیچ‌گاه نخواهد مرد.»
• «نباید اصلاحات را در عرصه‌های مختلف سیاسی جدا از ابعاد اقتصادی، فرهنگی و یا اجتماعی آن در نظر گرفت؛ همان‌گونه که نباید فکر کرد اصلاحات منحصراً باید در درون دولت صورت گیرد و مثلاً قوهٔ قضائیه یا مقننه نیازی به اصلاحات ندارند و یا نهادهای زیر نظر رهبری باید از هرگونه اصلاحاتی دور بمانند.»
• «اصلاحات نیاز ضروری مردم است و باید پذیرفت که از طریق مردم پیش رود نه از طریق تعداد کمی از اصلاح‌طلبان حکومتی.»
  • ۱۸ دسامبر ۲۰۰۵/ ۲۷ آذر ۱۳۸۴؛ «در گفت‌وگو با ایسنا»
• «ایجاد توانمندی بدون دیپلماسی مناسب نمی‌تواند مؤثر واقع شود لذا باید دیپلماسی به کمک توان مندی نظامی بتواند قرار گیرد و در واقع باید گفت این دو در کنار هم لازم و ملزم یکدیگر هستند.»
• «اگر می‌خواهیم منافع ملی ما حفظ شود راهش جنگ‌طلبی و درگیری نظامی نیست بلکه بهترین راه دیپلماسی است و البته مهم‌ترین ابزار دیپلماسی نیز مذاکره است که به همراه آن تیم مذاکره‌کننده نیز مهم است.»
• «در چهار ساله آینده باید سیاست منطقه‌ای ما برجسته باشد و باید از قطر، عمانی جدید بسازیم. ما باید دیپلماسی پنهان و یک دیپلماسی آشکار داشته باشیم.»

۱۳۹۵

• دربارهٔ مرگ عباس کیارستمی: «در فصل گیلاس، آفرینندهٔ طعم گیلاس، به خدای آفرینندهٔ اصلی گیلاس پیوست.»

منابع

پیوند به بیرون

• وب سایت دکتر کواکبیان