صدیقه وسمقی
صدّیقه وَسمَقی (۱۱ مارس ۱۹۶۲) (۲۰ اسفند ۱۳۴۰) فقیه و حقوق‌دان اسلامی ایرانی است. زادۀ تهران، دوران کودکی و تحصیلات خود را در همان‌جا گذراند و در سال ۱۹۸۰م/ ۱۳۵۹ش دیپلم ریاضی گرفت. به مدت سه سال در مدرسهٔ علمیه سپهسالار به تحصیل دینی پرداخت. در ۱۹۸۳م/ ۱۳۶۲ش وارد دانشگاه تهران شد و سه سال بعد کارشناسی الهیات گرفت، تحصیلات عالی خود را ادامه و دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی از همان دانشگاه در مه ۱۹۹۸/ اردیبهشت ۱۳۷۷ دریافت. به شاعری، ترجمهٔ ادبی و مقاله‌نویسی روی آورد، به تدریس آکادمیک در دانشگاه‌های گوناگون شهر تهران، آلمان و سوئد گماشته شد. به سیاست درآمد و عضو شورای شهر تهران بود. از او آثار بسیاری در موضوعات دینی، حقوق اسلامی، ادبی و غیره نشر شده‌است. به خاطر مشارکت در جنبش اصلاحات ایران شهرت یافته و به دلیل تهدید و آزار و اذیت پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۹م/ ۱۳۸۸ش، به سوئد مهاجرت کرد.
گفتاوردها
[ویرایش]- … گمان می‌کنند که با ظاهرسازی در جامعه می‌توانند ادعای حکومت اسلامی داشته باشند. این یک تصور ساده‌لوحانه‌ای است که کسی تصور کند فرضاً اگر زنان به زور روسری بر سر کنند، پس احکام اسلام اجرا شده‌است. جمهوری اسلامی چون در هیچ زمینهٔ دیگری موفق نشده، ظاهراً دیوار زنان را کوتاه‌تر دانسته و به اعمال تبعیض در مورد آنها مشغول است.
- معتقدم که امروز اجرای قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان به هویت حکومت‌های مدعی اسلام تبدیل شده‌است.
- اینکه ما احکام فقهی را که برآمده از سنّت جامعهٔ اولین پیروان اسلام بوده، به عنوان قوانین همیشگی شریعت اسلامی و نشانهٔ هویت آن بدانیم، در واقع به ورطهٔ هلاکت انداختن اسلام و به بن‌بست کشاندن آن است.
- اعمال تبعیض علیه زنان در واقع دستاویزی است تا ادعای اسلامی بودن حکومت را نشان دهد، چرا که حاکمان تصور می‌کنند اگر این موضوع را کنار بگذارند، هویت خود را کنار گذاشته‌اند.
- معتقدم که برابری حقوق همهٔ انسان‌ها -زن و مرد- یک مسئلهٔ عقلی است. قبل از اینکه شرع و دین و مکاتب حقوقی و غیره در این باره نظری بدهند، عقل که نخستین داور و قاضی است در دنیای امروز حکم می‌کند که حقوق همهٔ انسان‌ها به علت همان عنوان انسان بودن، برابر باشد، چرا که در انسان‌بودن برابرند. و هر کسی که خلاف این را ادعا کند، امروز، ادعایی غیرعقلانی است.
- برابری حقوق همهٔ انسان‌ها یک اصل عقلانی است. این ادعا که این موضوع یک موضوع غربی است، یا به علت ناآشنایی با این مسئله مطرح می‌شود یا یک نوع فرافکنی است.
- من به عنوان یک زن خواستهٔ برابری در حقوق را یکی از عادلانه‌ترین و انسانی‌ترین خواست‌های بشری می‌دانم.
- به عقیدهٔ من پایه اساسی دموکراسی، برابری حقوق انسان‌هاست. تا زمانی که تبعیض در باور ما، فرهنگ ما و قوانین ما وجود دارد و توجیه می‌شود، دموکراسی تحقق نخواهد یافت. برای تحقق دموکراسی باید بستر آن را آماده سازیم که رفع تبعیض از همهٔ انسان‌ها و اقشار مهم‌ترین بستر دموکراسی است.
- من فقهِ سنتی را نمایندهٔ اسلام نمی‌دانم. فقه سنتی حافظ سنت‌هایی است که بسیاری از آنها نسبتی با اسلام ندارند و به نظر من به نادرستی به اسلام منتسب شده‌اند. اگر این فقه سنتی را کنار بگذاریم و به روح تعالیم اسلام توجه کنیم، معتقدم که حقوق‌بشر تضادی با آن نخواهد داشت.
- اگر دین را در برابر حقوق انسان‌ها و آفت آن قرار دهیم، اگر ما بین دین و حقوق انسان‌ها چالش برقرار کنیم، بازندهٔ نهایی در این میان قطعاً دین خواهد بود. انسان‌ها از حقوق خودشان دست برنمی‌دارند و این راز دوام و بقای جامعه بشری است. انسان‌ها زندگی می‌کنند و برای حقوق‌شان مبارزه می‌کنند.
- ۶ ژانویه ۲۰۱۷/ ۱۷ دی ۱۳۹۵؛ مصاحبه با «ایران برای اتحاد»[۱]
منابع
[ویرایش]- ↑ «اگر دین مانعی در برابر حقوق انسان‌ها باشد، بازنده می‌شود». ایران برای اتحاد، ۱۷ دی ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۰ مه ۲۰۲۲.
