پرش به محتوا

رودلف کارناپ

از ویکی‌گفتاورد

رودلف کارناپ (انگلیسی: Rudolf Carnap؛ ۱۸ مهٔ ۱۸۹۱ – ۱۴ سپتامبر ۱۹۷۰) یک فیلسوف اهل آلمان بود.

گفتاوردها

[ویرایش]
  • «کلمات بی‌معنای متافیزیک، معمولاً منشأ خود را مدیون این واقعیت‌اند که یک کلمهٔ با معنی بر اثر استعمال استعاری در متافیزیک از معنای خود خلع شده است.»
    • «غلبه بر متافیزیک»[۱]
  • «علم با نوعی بی‌تفاوتی مدبرانه در برابر عدم، عدم را چون آنچه وجود ندارد تصدیق می‌کند.»
    • «غلبه بر متافیزیک»[۱]
  • «گزاره‌های یک افسانهٔ پریان با منطق تعارض ندارد، بلکه فقط با تجربه تعارض دارند؛ و کاملاً معنی داراند، هر چند کاذب‌اند.»
    • «غلبه بر متافیزیک»[۱]
  • «متافیزیک خرافه نیست می‌توان به قضایای صادق یا کاذب باور داشت، ولی به یک رشته کلام بی‌معنی نمی‌توان، گزاره‌های متافیزیک حتی به اندازهٔ فرضیهٔ کارا پذیرفتنی نیستند، چرا که یک فرضیه باید بتواند وارد روابط استنتاجی - استنباطی با گزاره‌های (صادق یا کاذب) تجربی بشود، این همان چیزی است که از عهده شبه‌گزاره‌ها برنمی‌آید.»
    • «غلبه بر متافیزیک»[۱]

دربارهٔ اندیشه او

[ویرایش]
  • «زبانی که کارناپ به عنوان مبدأ کار خود اختیار کرد زبان داده حس، به محدودترین معنای تصورپذیر آن، نبود زیرا علامتهای منطق تا مرحله عالی نظریه مجموعه‌ها را نیز دربرداشت. در واقع تمام زبان ریاضیات خالص را دربرداشت. هستی شناسی‌ای که در آن مستتر بود (یعنی دامنه مابازاهای متغیرهای آن) نه فقط رویدادهای حسی بلکه مجموعه‌ها و مجموعه‌های مجموعه‌ها و غیره را دربرداشت. هستند تجربه گرایانی که از این همه اسراف و تبذیر وحشت کرده‌اند. با این همه مبدأ کاری که کارناپ اختیار کرده است در قسمت خارج از منطق یا حسی بسیار خسیس است. کارناپ در یک رشته ساختارهایی که از سرچشمه‌های منطق جدید با زبردستی تمام استفاده می‌کند توفیق می‌یابد سلسله پهناوری از مفاهیم حسی مهم دیگر را تعریف کند که اگر ساختارهای او نبود حتی در عالم رؤیا هم بر چنین شالوده باریکی تعریف پذیر نبودند. او نخستین تجربه‌گرایی است که چون از کاهش پذیری علم به الفاظ دال بر تجربه مستقیم خرسند نبود گام‌هایی جدی در راه تحقق بخشیدن به فروکاهی برداشت.»

منابع

[ویرایش]
ویکی‌پدیا مقاله‌ای دربارهٔ
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ رودلف کارناپ، «غلبه بر متافیزیک» در کتاب بهاالدین خرمشاهی، پوزیتیویسم منطقی، انتشارات علمی و فرهنگی، صص ۳۶–۴۰.
  2. ویلرد ون اورمن کواین، «دو حکم جزمی تجربه‌گرایی»، ترجمهٔ منوچهر بدیعی، فصلنامه فلسفی ارغنون، شمارهٔ ۷–۸، زمستان ۱۳۷۴، صص ۲۵۱–۲۷۸.