دایرةالمعارف فارسی
دائرةالمعارف فارسی (معروف به دائرةالمعارف مصاحب) عنوان دانش‌نامه‌ای سه جلدی است که به ابتکار مؤسسهٔ انتشارات فرانکلین، به سرپرستی غلامحسین مصاحب و با مشارکت گروهی از نویسندگان و ویراستاران در ایران به زبان فارسی تدوین شده‌است.
گفتاوردها دربارهٔ آن[ویرایش]
- «نخستین دائرةالمعارف به سبک نوین لغت نامه دهخدا است... دائرةالمعارف دوم دائرةالمعارف مصاحب است.»
- «دایرة المعارف مصاحب... برای خود سرگذشتی دارد با ریاست مؤسسه فرانکلین دوست گرامی آقای همایون صنعتی بود. او هم به فکرش رسید که دایرة المعارف بنویسد شبی مرا به خانه خود که بالاتر از چهارراه کالج بود دعوت کرد و آقای سیدحسن تقی‌زاده هم تشریف داشتند آقای تقی‌زاده فتح باب کردند و فرمودند که فرانکلین در نظر دارد دایرة المعارفی برای ایران تهیه کند و شما مسئولیت این کار را به عهده بگیرید. از ایشان اصرار و از بنده انکار. سرانجام قرار شد صبح که بنده فکرهای خود را جمع کردم به ایشان خبر بدهم. فردا صبح هم بنده جواب نفی دادم چون از بدقولی و تنبلی و سست رایی دوستان خود اطلاع داشتم؛ پس از یکی دو ماه دکتر غلامحسین مصاحب در این دام افتاد. کوشش و فعالیت و پشتکارهای همایون صنعتی سبب شد که دو مجلد از این دائرةالمعارف سروقت چاپ شود و به دست اهل علم و تحقیق برسد مجلد اول و دوم این کتاب در سال ۱۳۵۶ تماماً چاپ شد و به بازار رسید اما مجلد سوم آن پس از وقفه و طفره ۱۸ساله توسط شرکت سهامی کتاب‌های جیبی در سال ۱۳۷۴ به دست علاقه‌مندان رسید البته با قیمت ۱۴ هزار تومان اسمی و ۱۶ و ۱۷ هزار تومان رسمی، این عاقبت دائرةالمعارف نویسی است.»
- «همایون با مطالعه و فعالیتی که برای به‌وجود آوردن یک دایرهالمعارف بزرگ کرده بود، بودجه‌ای به مبلغ چهارصد هزار دلار توسط دفتر مرکزی فرانکلین از بنیاد فورد گرفت و برای سرپرستی و مدیریت در ترجمه و تألیف آن مدتی مطالعه کرد و با استادان معروف و سرشناس در رشته‌های تاریخ و جغرافیا و علوم مختلف مذاکره و مشورت کرد. وقتی که طرح همایون برای ایجاد دایرهالمعارف برملا شد چند نفری خود را کاندیدای این کار کردند، از جمله شجاع‌الدین شفا و علی‌اصغر حکمت و… ولی همایون صلاحیت آنها را برای این کار قبول نداشت و برای اینکه آنها را از سر باز کند می‌گفت اختیار دست من نیست، شما باید با مؤسسه مرکزی مذاکره کنید؛ و بالاخره قرعه به نام دکتر غلامحسین مصاحب افتاد که از ریاضی‌دانان نامی و استاد دانشگاه بود و کتاب‌های متعددی دربارهٔ ریاضیات تألیف کرده بود که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شد و به این کار علاقه زیادی داشت.»
