ارزش (اخلاقیات)

ارزش در اخلاقیات، نشان‌دهندهٔ درجهٔ اهمیت چیزی یا کنشی است، با هدف تعیین اینکه چه کنش‌هایی بهتر است انجام شود یا چه راهی برای بهتر زیستن مناسب‌تر است (اخلاق هنجاری).

گفتاوردها

• «باید منابع هنجارهای اخلاقی را در سرشت آدمی یافت؛ هنجارهای اخلاقی بر کیفیت‌های ذاتی انسان استوار بوده و تخلف از آن هنجارها سبب پریشانی فکری و احساسی می‌گردد.»
• «شالودهٔ منش شخصیت بالغ و کامل، منش بارور، در تجزیه-تحلیل نهایی، منبع و پایهٔ فضیلت و رذیلت است.»
• «نه انکار نفس یا خودپسندی، بلکه عشق به خود، نه نفی فرد بلکه تأیید نفس واقعی آدمی، ارزش‌های والای اصول اخلاقی انسانی هستند.»
• «اگر انسان باید به ارزش‌ها ایمان داشته باشد، باید به خود و ظرفیت طبع خود برای خوبی و بهره‌وری آشنا باشد.»
  • اریش فروم در «انسان برای خویشتن» فصل ۱؛ مسئله
• «فساد اقتصادی و غیراقتصادی منتهی به زیرپا گذاشتن ارزش‌های اخلاقی می‌شود… فساد اقتصادی نهایتاً به ابتذال اقتصادی، فرهنگی و اخلاقی خواهیم رسید.»
  • الهام امین‌زاده
• «هیچ انسانی، هر قدر هم زیرک و دانا، نمی‌تواند در طولِ حیاتش به آن درجه از کمال و دانش برسد که به درستی دربارهٔ عادات یا نهادهای جامعهٔ خود داوری نماید، یا آن‌ها را از ارزش بیندازد؛ چرا که آن‌ها، نشان‌دهندهٔ نسل‌ها و سده‌ها تجربه در آزمایشگاهِ تاریخ‌اند. جوانی که در آتشِ هورمون‌ها می‌سوزد در شگفت است از اینکه در امیال جنسی آزادی مطلق ندارد؛ و اگر عادات، اخلاقیّات یا قوانین او را محدود نسازد شاید زندگی را بر باد دهد و این قبل از آن خواهد بود که به عقلِ کامل برسد و بفهمد که شهوت رودی آتشین است که باید با صدها مهار و مانع رام شود وگرنه فرد و گروه را به کام می‌کشد.»
  • ویل دورانت درس‌های تاریخ (نشر ققنوس، ۱۳۸۵) فصلِ «سرشتِ آدمی و تاریخ»
• «با تقدس‌زدایی تنها خرافات از بین نمی‌رود، بلکه بسیاری از ارزش‌ها و هنجارهای مقدس در نظر همهٔ ادیان از بین می‌رود و دیگر اخلاق معنا ندارد. اخلاق اگر مبتنی بر ارزش متعالی و مقدس نباشد، نه وجود پیدا می‌کند و یا حتی اگر وجود پیدا کند، می‌تواند در جامعه ضمانت اجرا پیدا کند.»
  • محمد خاتمی ۱۴ ژوئیه ۲۰۰۶/ ۲۳ تیر ۱۳۸۵؛ «چهارمین نشست هم‌اندیشی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها»
• «هنجارها و ارزش‌هایی که انسان به آن پایبند است تا حد زیادی تحت تأثیر شرایط تاریخی و اجتماعی قرار دارد… اگر میزان‌ها نیکو باشد شخصیت انسان نیکو و اگر بد باشد شخصیت انسان زشت رشد پیدا می‌کند. آنچه که در جامعه وجود دارد به عنوان طبیعت ثانوی انسان در می‌آید که تغییر آن دشوار و نیازمند زمان است.»
  • محمد خاتمی ۱۹ ژانویه ۲۰۰۸/ ۲۹ دی ۱۳۸۶؛ «سخنرانی در خانهٔ هنرمندان، به مناسبت مُحرّم»
• «تلفیق علم با ارزش‌هاست که زندگی را ارزشمند می‌کند.»
  • محمد خاتمی ۴ آوریل ۲۰۱۷/ ۱۵ فروردین ۱۳۹۶؛ «در جمع اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها»