کردهای ایرانی

کُردهای ایرانی از گروه‌های قومی بزرگ در ایران هستند. به بخش‌هایی از غرب ایران که کردها در آن سکونت دارند و هم‌مرز با عراق و ترکیه است، کردستانِ ایران یا کردستان شرقی (به کردی: ڕۆژههڵات کردستان، Rojhilatê Kurdistanê) گفته می‌شود که شامل استان‌های کردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، ایلام و لرستان و همدان می‌شود.

گفتاوردها

• مشکلات ما کردها در داخل ایران یا اصولاً ملیت‌های تحت ستم در منطقهٔ خاورمیانه این است که متأسفانه حکومت‌های دیکتاتوری، نسبت به جنبش مردمی قدرتمندترند و برای تأسیس حکومت‌های مردم‌سالار ما احتیاج به نیرو داریم: اول آنکه با نیروهای خود در داخل اتحاد ما و انتخاب شعار مناسب سیاسی بنا به دوران و زمان فعلی باشد تا که مردم را از دیکتاتوری و استبداد رها بکند. دوم آنکه ملیت‌های تحت ستم در هر کشوری هر اندازه هم که قوی باشند، متأسفانه حکومت‌ها با قدرت تمامتر به سرکوب می‌پردازند و خواست‌های آزادیخواهانه مردم و حرکت‌های آنان را مدت‌ها به تأخیر می‌اندازد.
• این استبداد است که با ظلم و ستم بر ملت‌ها و قوم‌ها مردم را گریز از مرکز می‌کند و کردها از ابتدا تا امروز همیشه شعارشان ماندن در داخل ایران، تحت یک حکومت دمکرات و مردم‌سالار و آزاد بوده و هست، تا که هم کردها و هم دیگر اقام و ملیت‌های ایرانی حقوق دمکراتیک خود را داشته باشند.
  • مصطفی هجری، ۱۸ فوریه ۲۰۰۵/ ۳۰ بهمن ۱۳۸۳، مصاحبه عرفان قانعی‌فرد با او، «میدیا»
• آنچه که ما به دنبالش هستیم این است که در چارچوب ایران همهٔ ملیّت‌هایی که در جغرافیای خودشان ساکن هستند، در یک منطقهٔ مشخص جغرافیایی ساکن هستند و یک ملیت را به وجود می‌آورند، این‌ها ادارهٔ حکومت محلی خود را داشته باشند و در چارچوب ایران مطابق قانون اساسی دمکراتیکی که در آینده تنظیم خواهد شد، بتوانند در اداره امور کشور دخالت داشته باشند و شریک باشند. این هدفی است که ما داریم و از آنجا سرچشمه می‌گیرد که در طول تاریخ هر وقت حکومتگرانی از طرف حکومت مرکزی به کردستان گسیل شده‌اند که در آنجا حکومت بکنند، نه فرهنگ کردها یا ملیت‌های دیگر ایرانی را می‌دانند و نه اعتبار و ارزشی برای فرهنگ آن‌ها و زبان آن‌ها و اعتقادات آن‌ها قایل هستند. درنتیجه بیشتر به جای اینکه خدمت بکنند باعث نفرت و آزار این مردم شده‌اند.
  • مصطفی هجری، ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۱/ ۵ مرداد ۱۳۹۰، مصاحبه با «بی‌بی‌سی فارسی»، برنامهٔ «به عبارت دیگر»