صحابه

صحابه (به معنی: یاران) به یاران، مریدان، کاتبان و خانوادهٔ پیامبر اسلام، محمد اشاره دارد.

درباره

«هیچ شک نیست که محبتِ هر محبوبی اقتضای محبت کند با هر که نسبت به قرب یا قرابت با وی دارد؛ و اهل بیت و صحابهٔ رسول بضعی هم نسبت صورت و معنی داشتند و بعضی مجربد نسبت معنی؛ و آن نسبتِ ایمان است که به واسطهٔ محبت و شرف صحبت رسول صلی الله علیه و آله مؤمنان را حاصل گشت … و نسبت معنوی از نسبت صوری کامل‌تر… پس محبتِ رسول به محبت اهل بیت و اصحاب او که ورثهٔ علم او، اول ایشان بودند و از ایشان به دیگر مؤمنان انتقال کرد، اقتضا کند.»
«چگونه باشد دلی که در او ایمان و محبت رسول صلی الله علیه و آله بود و به محبتِ اهل بیت او ممتلی و طافح نبود.»
«اصحاب رسول اگرچه به برکت قبول آثار وحی سماوی و مشاهدهٔ انوار اطوار نبوی، صفای قلوب و طهارت نفوس یافته بودند و دیدهٔ بصیرتشان به نور یقین روشن گشته و از دنیا و لذات آن اعراض نموده و روی به آخرت آورده، و لکن به حکم بشریت گاه گاه از ظهور نفوس خالی نبودند. پس باید که نظر به صفات قلوب ایشان کنند که اکثر اوقات در آن بوده‌اند. نه به صفات بشری و نفسانی که گاه گاه بر ظواهر ایشان رفته است..»
«عقیدهٔ صحیحهٔ سلیمه آن است که همهٔ صحابه را دوست دارد و از ترجیح و تفضیل امساک کند؛ و اگر در باطن او، از جهت فضیلت، محبت یکی راجح بود آن را پنهان دارد، چه بر روی اظهار آن واجب نیست.»
«اما مشاجرتی که میان امیرالمؤمنین علی علیه السلام و معاویه افتاده است اعتقاد کنیم که امیرالمؤمنین علی علیه السلام در اجتهاد خلافت، محق و مصیب بود و مباشرت امر خلافت را مستحق و معتین بود؛ و معاویه مخطی و مبطل و مذنب و غیر مستحق.»
- عزالدین محمود کاشانی در مِصباحُ الهِدایة، باب اول، فصل نهم