احنف بن قیس سعدی

قیس بن معاویة بن حصین تمیمی(تولد ۳قبل از هجرت/۶۱۹م-وفات ۶۷ق‌/۶۸۶م‌) ملقب به احنف و کنیه‏اش «ابو بحر تمیمی سعدی». از تابعین، یاران ومشاوران حکومت‏های خلفای عمر، عثمان و علی بوده‌است.

گفتاورد

• ای گروه بنی سعد، خوب می‏دانید که احدی از بنی تمیم در واقعه جمل جان سالم بدر نبرد و هر یک از طوایف این قبیله بزرگ به نوعی گرفتار سوء تدبیرِ بزرگِ قبیله خود شدند... ، اما شما از گزند آن حوادث خونین به دور ماندید؛ زیرا خداوند شما را به وسیله حسن تدبیر من، سلامت بخشید و همه به آرزوهایتان رسیدید و از هر آن چه که مایه هراستان بود، در امان ماندید. خلاصه این که از گرفتاران و شکست خوردگان بریدید و به اهل عافیت پیوستید. حال به شما می‏گویم که ما بر قبیله بنی تمیمِ کوفه وارد شده و دوباره مورد محبتشان قرار گرفتیم. نخست با خروج به سوی ما در بصره مورد محبت‏شان قرار گرفتیم و اکنون هم برای حرکت به سوی دشمن، پس به سوی ما بشتابید و بر دشمن اعتماد نکنید
  • نامه به قبیله بنی سعد

• ای معاویه، به خدا سوگند، تا آن جا که ما علی را می‏شناسیم، سوابقی درخشان، اخلاقی پاکیزه، مناقب عظیم و مصائبی بزرگ دارد. وی اعظم علما و افضل فضلا و احلم حلما و وصی خیرالأنبیا است، چگونه روا خواهد بود که اینگونه مورد جسارت و بی حرمتی قرار گیرد؟

• ای معاویه، تو خود از شب و روز یزید آگاهی و از ظاهر و باطن و دخول و خروجش با خبری، اگر در این کار رضای خدا و صلاح امت است به مشورت و نظرخواهی نیاز نیست و اگر غیر از این است دنیا را در اختیار او قرار مده که خود عازم سفر آخرتی.

درباره او

• امروز محکم‏کاری و رأی صائب از میان رفت
  • مصعب بن زبیر، در روز مرگ احنف
• احنف از بزرگان بصره‌است، او را به خود نزدیک و در امور کشور با وی مشورت کن
  • از نامه عمر به ابو موسی اشعری

منابع

• سیر اعلام النبلاء
• عقد الفرید