اصفهان: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
ابرابزار، اصلاح املا |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Ali-qapu-rooz.jpg|thumb|380px|left|«جهانآفرین را جهانی نبود// جهان را اگر اصفهانی نبود»]] |
[[پرونده:Ali-qapu-rooz.jpg|thumb|380px|left|«جهانآفرین را جهانی نبود// جهان را اگر اصفهانی نبود»]] |
||
'''[[W:اصفهان|اصفهان]]'''، در منطقهای نیمه کویری در مرکز [[ایران]] و در کنار زایندهرود |
'''[[W:اصفهان|اصفهان]]'''، یکی از شهرهای ایران، در منطقهای نیمه کویری در مرکز [[ایران]] و در کنار زایندهرود. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
** ''[[ابن بطوطه]]، سفرنامه'' |
** ''[[ابن بطوطه]]، سفرنامه'' |
||
البته ویژگی مردم امروز اصفهان |
البته ویژگی مردم امروز اصفهان (غیر از ابتکار آنان) دقیقا بر عکس است؛ مردمانی اغلب سبزه و البته گاه خوش قامتند. شاید بتوان اقوام کرد و لر را شجاع گفت یا ترکان تبریز را (رک: تاریخ مشروطیت: کسروی) اما این صفت برای مردم امروز اصفهان مصداق خارجی ندارد. در بحث کریم و مهمان نواز بودن مردم اصفهان گمان میرود نیازی به توضیح نباشد. ناصرخسرو در صفت مردم اصفهان سروده است: |
||
اصفهان شهریست با مشتی گره/گاوصندوقی است پوشیده زره |
اصفهان شهریست با مشتی گره/گاوصندوقی است پوشیده زره |
||
== [[ضربالمثل]] == |
== [[ضربالمثل]] == |
||
* «اصفهانی است، آخر کفر خودش را میگوید.» |
* «اصفهانی است، آخر کفر خودش را میگوید.» |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
== اصفهان در شعر شاعران == |
== اصفهان در شعر شاعران == |
||
* «به زاد و بوم [[اصفهان|جی]] اندر شتافتم از ری// چنان به شوق، که [[کودک]] به جانب مادر// سواد شهر صفاهان چو گشت سرمه چشم// به هرچه دید دگرگونه آمدش به نظر// شکستهباره از این پیش بود و تنگفضای// کنون درست و قویباره است و پهناور» |
* «به زاد و بوم [[اصفهان|جی]] اندر شتافتم از ری// چنان به شوق، که [[کودک]] به جانب مادر// سواد شهر صفاهان چو گشت سرمه چشم// به هرچه دید دگرگونه آمدش به نظر// شکستهباره از این پیش بود و تنگفضای// کنون درست و قویباره است و پهناور» |
||
** ''[[وحید دستگردی]]'' |
** ''[[وحید دستگردی]]'' |
||
* «همیشه بوده [[هنر]] [[کودک]] [[اصفهان]] مادر// اگر نبود صفاهان نبود فضل و هنر» |
* «همیشه بوده [[هنر]] [[کودک]] [[اصفهان]] مادر// اگر نبود صفاهان نبود فضل و هنر» |
||
** ''[[وحید دستگردی]]'' |
** ''[[وحید دستگردی]]'' |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
** ''[[ |
** ''[[شاه طهماسب صفوی]]'' |
||
⚫ | |||
** ''[[جلالالدین همایی]]'' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
** ''[[شاه طهماسب صفوی]]'' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
** ''[[ |
** ''[[حافظ]]'' |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
** ''[[وحید دستگردی]]'' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
** ''[[ |
** ''[[دهقان سامانی]]'' |
||
⚫ | |||
** ''[[اقبال لاهوری]]'' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | * «دریغ از اصفهان و از صفای او// که بوی مشک میدهد هوای او// هواش غم زداید از دل حزین// خوشا خوشا هوای غمزدای او// ز کعبه فرهی بود حجاز را// عراق راست فره از فضای او// ز مردمان شهرهای روم و چین// بهاند مردمان روستای او// [[گل]] و گیای خلد را بود بَدل// به ماه فرودین گل و گیای او// به گاه گشت گلبتان سروقد// چمان چمان به زیر سروهای او» |
||
⚫ | |||
** ''[[ |
** ''[[سروش اصفهانی]]'' |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | * «کرد سپاهان به از حدیقه رضوان// آمدن شاه دادگر به سپاهان// شمس ملوک زمانه ناصردینشاه// بر سر خلق خدای سایه یزدان// شهر سپاهان به فر خویش بیاراست// همچو سبا را به فر خویش سلیمان// بود گر این شهر تختگاه ملکشاه// اینت ملکشه در این مبارک ایوان// مردم از خطه سپاهان سرمه// روشنی دیده را برند به کیهان// خلق سپاهان کنند روشن دیده// اکنون از گرد موکب شه ایران» |
||
** ''[[دهقان سامانی]]'' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
** ''[[ |
** ''[[صائب تبریزی]]'' |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | * «نکهت حور است یا صفای صفاهان// جبهت جوز است یا لقای صفاهان// دیو رجیم، آنکه بود دزد بیانم// گر دم طغیان زد از همای صفاهان// او به قیامت سپیدروی نخیزد// زانکه سیه بست برقفای صفاهان// اهل صفاهان مرا بدی زچه گویند// من چه خطا کردهام به جای صفاهان...// کردهٔ ِ قصار، پس عقوبت حداد// این [[ضربالمثل|مثل]] است آن ِ اولیای ِ صفاهان» |
||
⚫ | * «دریغ از اصفهان و از صفای او// که بوی مشک میدهد هوای او// هواش غم زداید از دل حزین// خوشا خوشا هوای غمزدای او// ز کعبه فرهی بود حجاز را// عراق راست فره از فضای او// ز مردمان شهرهای روم و چین// بهاند مردمان روستای او// [[گل]] و گیای خلد را بود بَدل// به ماه فرودین گل و گیای او// به گاه گشت گلبتان سروقد// چمان چمان به زیر سروهای او» |
||
** ''[[ |
** ''[[خاقانی]]'' |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | * «کرد سپاهان به از حدیقه رضوان// آمدن شاه دادگر به سپاهان// شمس ملوک زمانه ناصردینشاه// بر سر خلق خدای سایه یزدان// شهر سپاهان به فر خویش بیاراست// همچو سبا را به فر خویش سلیمان// بود گر این شهر تختگاه ملکشاه// اینت ملکشه در این مبارک ایوان// مردم از خطه سپاهان سرمه// روشنی دیده را برند به کیهان// خلق سپاهان کنند روشن دیده// اکنون از گرد موکب شه ایران» |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
** ''[[صائب تبریزی]]'' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | * «نکهت حور است یا صفای صفاهان// جبهت جوز است یا لقای صفاهان// دیو رجیم، آنکه بود دزد بیانم// گر دم طغیان زد از همای صفاهان// او به قیامت سپیدروی نخیزد// زانکه سیه بست برقفای صفاهان// اهل صفاهان مرا بدی زچه گویند// من چه خطا کردهام |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
** ''[[وحید دستگردی]]'' |
** ''[[وحید دستگردی]]'' |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
** ''[[مصطفی یاوری آیین]]'' |
** ''[[مصطفی یاوری آیین]]'' |
||
== |
== جستارهای وابسته == |
||
* [[میدان نقش جهان]] |
* [[میدان نقش جهان]] |
||
== اشعار محلی و عامیانه == |
== اشعار محلی و عامیانه == |
||
* «تا اون شکوفه بستان دل کنار منس// سه ذرع برف بیفته بازم بهار منس// درازی شب یلدا و کوچه جلفا// چه سرهمش بکنی نصف زلف یار منس» |
* «تا اون شکوفه بستان دل کنار منس// سه ذرع برف بیفته بازم بهار منس// درازی شب یلدا و کوچه جلفا// چه سرهمش بکنی نصف زلف یار منس» |
||
** ''[[صادق ملارجب]]، در باره درازی کوچههای جلفا'' |
** ''[[صادق ملارجب]]، در باره درازی کوچههای جلفا'' |
||
== پیوند به بیرون == |
== پیوند به بیرون == |
||
{{ویکیپدیا}} |
{{ویکیپدیا}} |
||
{{ویکینبشته}} |
{{ویکینبشته}} |
||
{{ناتمام}} |
{{ناتمام}} |
||
[[رده: |
[[رده:شهرهای استان اصفهان|اصفهان]] |
||
[[رده:شهرها]] |
[[رده:شهرها]] |
||
[[رده:اصفهان]] |
[[رده:اصفهان]] |
نسخهٔ ۶ آوریل ۲۰۱۴، ساعت ۱۱:۳۱
اصفهان، یکی از شهرهای ایران، در منطقهای نیمه کویری در مرکز ایران و در کنار زایندهرود.
گفتاورد
- «مردمی نیکوصورتاند و رنگ بدن آنان سپید مایل به سرخی است و اغلب شجاع و مبتکر و کریم و مهماننوازند و در این باره اخبار عجیبی از آنان نقل شده است.»
- ابن بطوطه، سفرنامه
البته ویژگی مردم امروز اصفهان (غیر از ابتکار آنان) دقیقا بر عکس است؛ مردمانی اغلب سبزه و البته گاه خوش قامتند. شاید بتوان اقوام کرد و لر را شجاع گفت یا ترکان تبریز را (رک: تاریخ مشروطیت: کسروی) اما این صفت برای مردم امروز اصفهان مصداق خارجی ندارد. در بحث کریم و مهمان نواز بودن مردم اصفهان گمان میرود نیازی به توضیح نباشد. ناصرخسرو در صفت مردم اصفهان سروده است: اصفهان شهریست با مشتی گره/گاوصندوقی است پوشیده زره
ضربالمثل
- «اصفهانی است، آخر کفر خودش را میگوید.»
- «اصفهان نصف جهان»
اصفهان در شعر شاعران
- «به زاد و بوم جی اندر شتافتم از ری// چنان به شوق، که کودک به جانب مادر// سواد شهر صفاهان چو گشت سرمه چشم// به هرچه دید دگرگونه آمدش به نظر// شکستهباره از این پیش بود و تنگفضای// کنون درست و قویباره است و پهناور»
- «همیشه بوده هنر کودک اصفهان مادر// اگر نبود صفاهان نبود فضل و هنر»
- «از آن پس ز کشور مهان جهان// برفتند یکسو سوی اصفهان»
- «از خلق تو خار و حنظل شام// گلشکر اصفهان ببینم»
- «اصفهان جنتی است پرنعمت// اصفهانی در او نمیباید»
- «اصفهان را نیمه خوانند از جهان// صد جهان من دیدهام در اصفهان// هفتدست و هشتخلد و چارباغ// جنت و باغ ارم رشک جنان// باغتخت‚آیینهخانه‚ چارحوض// هم نگارستان و هم نقشجهان// قصر عباسی، نمکدان، طوقچی// باغوحش و شیرخانه پیلکان»
- «اصفهان نیمی از جهان گفتند// نیمی از وصف اصفهان گفتند»
- «اگرچه زندهرود آب حیات است// ولی شیراز ما از اصفهان به»
- «باد مشکآلود گویی سیب تر بر آتش است// کاندرو قدری گلاب اصفهان افشاندهاند»
- «به زاد و بوم جی اندر شتافتم از ری// چنان به شوق، که کودک به جانب مادر// سواد شهر صفاهان چو گشت سرمه چشم// به هرچه دید دگرگونه آمدش به نظر// شکستهباره از این پیش بود و تنگفضای// کنون درست و قویباره است و پهناور»
- «به شیراز ار نصیب ما نشد از آن می خُلر// مباد آسیبی از دوران، نجفآباد و جلفا را»
- «حسنانداز بیان از من مجو// خوانسار و اصفهان از من مجو// گرچه هندی در عذوبت شکر است// طرز گفتار دری شیرینتر است»
- «خرابهای که به دل کرد والی حسنت// به اصفهان نتوان گفت ظل سلطان کرد// چو جغد بر سر ویرانههای شاهعباس// نشست عارف و لعنت به گور خاقان کرد»
- «دریغ از اصفهان و از صفای او// که بوی مشک میدهد هوای او// هواش غم زداید از دل حزین// خوشا خوشا هوای غمزدای او// ز کعبه فرهی بود حجاز را// عراق راست فره از فضای او// ز مردمان شهرهای روم و چین// بهاند مردمان روستای او// گل و گیای خلد را بود بَدل// به ماه فرودین گل و گیای او// به گاه گشت گلبتان سروقد// چمان چمان به زیر سروهای او»
- «صائب از هند مجو عشرت اصفاهان را// فیض صبح وطن از شام غریبان مطلب»
- «کرد سپاهان به از حدیقه رضوان// آمدن شاه دادگر به سپاهان// شمس ملوک زمانه ناصردینشاه// بر سر خلق خدای سایه یزدان// شهر سپاهان به فر خویش بیاراست// همچو سبا را به فر خویش سلیمان// بود گر این شهر تختگاه ملکشاه// اینت ملکشه در این مبارک ایوان// مردم از خطه سپاهان سرمه// روشنی دیده را برند به کیهان// خلق سپاهان کنند روشن دیده// اکنون از گرد موکب شه ایران»
- «کنون سر همه التفاتها آنست// که یک دوسال دهی رخصت صفاهانم»
- «که گفته است اصفهان نصف جهان است// اگر باشد جهانی، اصفهان است»
- «لوحشالله از زلال خوشگوار زندهرود// بارکالله بر شمال بی غبار زندهرود»
- «نکهت حور است یا صفای صفاهان// جبهت جوز است یا لقای صفاهان// دیو رجیم، آنکه بود دزد بیانم// گر دم طغیان زد از همای صفاهان// او به قیامت سپیدروی نخیزد// زانکه سیه بست برقفای صفاهان// اهل صفاهان مرا بدی زچه گویند// من چه خطا کردهام به جای صفاهان...// کردهٔ ِ قصار، پس عقوبت حداد// این مثل است آن ِ اولیای ِ صفاهان»
- «نیل کم از زندهرود و مصر کم از جی// قاهره مقهور پادشای صفاهان»
- «همیشه بوده هنر کودک، اصفهان مادر// اگر نبود صفاهان نبود فضل و هنر»
- «چشمهای تو اصفهان است// هزار بازار ِ تو در تو// رهگذر در غلغلهای عظیم غرق میشود// بیاختیار ِ رفتن اش// بی اختیارِ نگاه اش// بیاختیار ِ بودن اش// گویی ماهی، غرق در آب، بی آنکه نشان از آب بداند»
جستارهای وابسته
اشعار محلی و عامیانه
- «تا اون شکوفه بستان دل کنار منس// سه ذرع برف بیفته بازم بهار منس// درازی شب یلدا و کوچه جلفا// چه سرهمش بکنی نصف زلف یار منس»
- صادق ملارجب، در باره درازی کوچههای جلفا
پیوند به بیرون
این یک نوشتار ناتمام است. با گسترش آن به ویکیگفتاورد کمک کنید. |