شاهین

شاهین، پرنده‌ای است شکاری از تیره بازها.

ضرب‌المثل

• «صید ملخ شیوه شهباز نیست» خواجوی کرمانی

• «گنجشک با باز پرید افتاد و ماتحتش درید.»

• «نكند باز موش مرده شكار» سنایی

• «کبوتر با کبوتر باز با باز// کند همجنس با همجنس پرواز»

شاهین در اشعار فارسی

• «با کبوتر، باز كی شد هم‌نفس// كی شود هم‌راز، عنقا با مگس»
  • مولوی

• «باز هم باز بود ورچه که او بسته بود// صولت بازی از باز فکندن نتوان»
  • فرخی سیستانی

• «با همت باز باش و با کبر پلنگ// زیبا بگه شکار و پیروز به جنگ»
  • مسعود سعد سلمان

• «برون ز کنج قناعت منه تو پای طلب// که مرغ خانگی ایمن بود ز چنگل باز»
  • کمال‌الدين اسماعیل

• «بسان بازم کش بداری اندر بند// شکار پیش تو آرد چو بازیابد پر»
  • مسعود سعد سلمان

• «بسی نماند که در عهد رای و رایت او// به یک مقام نشینند صعوه و شاهین»
  • سعدی

• «به موبد چنان گفت دهقان سغد// كه برناید از خانه باز جغد»
  • فردوسی

• «پیر در دست طفل گردد اسیر// پشه گیرد چو باشه گردد پیر»
  • سنایی

• «تفکر کن در اين معنی تو در شاهین و مرغابی// گریزان است این از آن و آن بر این ظفر دارد»
  • ناصرخسرو

• «چنان به یک ره میزان عدل شد طیار// که میل سوی کبوتر نمی کند شاهین»
  • کمال‌الدين اسماعیل

• «چو شاهین باز ماند از پریدن// زگنجشكش لگد بايد چشیدن»
  • نظامی

• «خود را بزیر چنگل شاهین عشق تو// عنقای صبر من پر و بالی نیافته»
  • سعدی

• «دلم ربود بدان زلف همچو چنگل باز// تو هیچ باز شنیدی که دل شکار کند»
  • جمال‌الدین عبدالرزاق

• «دم عقرب بتابید از سر کوه// چنان چون چشم شاهین از نشیمن»
  • منوچهری دامغانی

• «زآهنین چنگال شاهین غمت// رخنه‌ رخنه‌ست اندرون من چو دام»
  • سعدی

• «ز شاهین و از باز و پران عقاب// ز شیر و پلنگ و نهنگ اندر آب»
  • فردوسی

• «سگ و یوز در پیش شاهین و باز// همی راند بر دشت روز دراز»
  • فردوسی

• «سوی شاهین بحری بازگشتی// که وحشی‌تر شود شاهین دشتی»
  • نظامی

• «شهپر زاغ و زغن زیبای قید و صید نیست// اين کرامت همره شهباز و شاهین کرده‌اند»
  • حافظ

• «فرود آمد یکی شاهین به شبگیر// تذرو نازنین را کرد نخجیر»
  • نظامی

• «کار خرد ضربت این ساز نیست// صید ملخ شیوه شهباز نیست»
  • خواجوی کرمانی

• «کجا گشت شاهین او صیدگیر// ز شاهین گردون برآرد نفیر»
  • نظامی

• «گرگ را کی رسد صلابت شیر// باز را کی رسد نهیب شخیش»
  • رودکی

• «ما در خور صید تو نباشیم ولیکن// گنجشک بدست است به از باز پریده»
  • سعدی

• «نشستن‌گه و مجلس و می‌گسار// همان باز و شاهین و یوز و شکار»
  • فردوسی

• «و زان پس برفتند سیصد سوار// پس بازداران همه یوزدار// به زنجیر هفتاد شیر و پلنگ// به دیبای چین اندرون بسته تنگ»
  • فردوسی

• «هزار کبک ندارد دل یکی شاهین// هزار بنده ندارد دل خداوندی»
  • شهید بلخی