خروس (داستان): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌گفتاورد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
صفحه‌ای تازه حاوی «'''''w:خروس (داستان بلند)''''' داستان بلندی از ابراهیم گلستان...» ایجاد کرد
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۱۷ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۵۷

خروس داستان بلندی از ابراهیم گلستان (-۱۳۰۱) نویسنده ایرانی است که در سال ۱۳۷۴ در انتشارات روزن در نیوجرسی و لندن و در سال ۱۳۸۴ توسط انتشارات اختران در تهران منتشر شد. به گفتهٔ گلستان او این داستان بلند را در آخرین روزهای سال ۱۳۴۸ و تابستان ۱۳۴۹ نوشته‌است. تکه‌هایی از نسخهٔ اول خروس در سال ۱۳۵۹ خورشیدی در مجله لوح برای چاپ شد. در دهه ۱۳۷۰ این داستان به صورت ناقص و با جمله‌های کوتاه‌شده در قالب مجموعه‌ای به نام «شکوفایی داستان کوتاه در دهه نخستین انقلاب» به‌چاپ رسید. گلستان اعتراض خود به چاپ این داستان را در ابتدای چاپ کامل این کتاب مکتوب کرد. در سال ۱۳۸۵ و یک سال بعد از چاپ کتاب در ایران، مجوز انتشار خروس لغو شده و در سال ۱۳۸۶ در بیستمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فروش آن ممنوع اعلام شد. تلاش ناشر برای دریافت مجوز تجدید چاپ، ثمری نداشت.

داستان خروس داستانی تمثیلی است، بر وقوع تغییرات اجتماعی دلالت می‌کند و دست به نمایاندن خرافات، نادانی و پلشتی زندگی آدم‌های داستان می‌زند. وجه تمثیلی خروس برگرفته از وجه رئالیستی آن است. برخی «خروس» را یک نماد دانسته‌اند که در داستان گلستان نه‌فقط شخصیت که مبدل به قهرمان داستان می‌شود. پس از کشته‌شدن خروس، این نماد سویه‌ای اسطوره‌ای می‌یابد چراکه حاجی می‌خواهد جای او را بگیرد اما خروس در شخصیت دیگری حلول می‌کند و انتقامش را می‌گیرد. در مقابل برخی مخالف نمادین بودن داستان خروس هستند و عقیده دارند داستان خروس نقد خرافه و پیشگویی انقلاب نیست و هر قرائت اخلاقی داستان دقیق گلستان را به شعاری دم‌دستی تقلیل می‌دهد. آنها داستان گلستان را داستانی ضد تفسیر می‌دانند.

نثر گلستان در خروس منحصربه‌فرد است و با زمان و مکان داستان و شخصیت‌ها، به‌ویژه با استفاده از گویش جنوبی، مطابقت دارد. این نثر، به‌کلی با نمونه‌های دیگر داستانی او متفاوت و غریب‌ترین نثر گلستان است. سکته‌های عامدانه و اخلال‌های ظریفی که نویسنده در نثر ایجاد کرده‌است در راستای ضد تفسیر بودن آن است. گلستان دست به نوعی زمخت‌نویسی نادیدنی زده که نه تفاوتش با زبان معیار را به‌رخ می‌کشد و نه خواننده را آزار می‌دهد. شگردهای نثر گلستان برگرفته از متون و ادبیات کهن است. نثر خروس شاعرانه است و این شاعرانگی برآمده از «ریتمی» است که گلستان در آن تبحر دارد و می‌تواند برای ایجاد تنش دراماتیک در داستان، میان تعبیرهای کوتاه و بریده و توصیف‌های طولانی و تغزلی، هماهنگی ایجاد کند. ایجاز در گفت‌وگوها و قدرت‌شان در پیش بردن داستان قابل توجه‌اند. نقل‌قول‌ها در داستان، چندلایه‌اند که اغلب حامل چند معنا هستند. توصیف‌های داستان زیبا و مؤثر در شخصیت‌پردازی است.