گزنفون
گزنفون (حدود: ۴۳۱ پ.م – ۳۵۴ پ.م) نویسنده، تاریخ‌نگار و مزدور یونانی اهل آتن بود که رهبری عقب‌نشینی حماسه‌وار ده هزار یونانی را رهبری کرد. او سقراط، کوروش صغیر و آژیلیوس دوم را می‌شناخت و در مورد همه آنها مطالبی نوشت. گزنفون بیشتر با زندگی‌نامه فلسفی‌اش کوروش‌نامه که درباره کوروش بزرگ است، شناخته می‌شود.
گفتاوردها
[ویرایش]کوروش‌نامه
[ویرایش]نوشتار اصلی: کوروش‌نامه
- «[چنین می‌اندیشیدم] که برای انسان بسی آسان‌تر است که بر حیوانات حکومت کند تا بر آدمیان. ولی وقتی دیدم که چگونه کورش، پادشاه ایران، بر عدهٔ معتنابهی از مردمان حکومت کرد و شمار کثیری شهرها و اقوام و ملل مختلف را تحت امر خود درآورد، از عقیدهٔ اولیه خود عدول نمودم و ناچار به اعتراف این مطلب شدم که نه تنها حکومت بر مردم امری غیرممکن نیست، بلکه مسئلهٔ دشوار و بغرنجی نیز نخواهد بود؛ مشروط بر اینکه حاکم باتدبیر و کیاست باشد. در واقع، در قلمرو کورش ملل و اقوام متعددی همه طوق اطاعتش را به گردن نهادند و با وجود اینکه از یکدیگر روزها و ماه‌ها، فاصله داشتند، حتی عده‌ای هرگز او را به چشم خود ندیده بودند و برخی دیگر اطمینان داشتند که هرگز در عمر خود او را نخواهند دید، اما همگی یکدل و یک‌جهت می‌کوشیدند در زیر رأیت سلطنتش در آمده و اوامرش را تمکین نمایند. کورش در این باب بر بسیاری از پادشاهان چه آنها که سلطنت را به ارث بردند و چه آنها که به دست توانای خویش آن را فراهم ساختند، برتری دارد.»
- «تردیدی نیست که امپراتوری کورش یکی از زیباترین و بزرگ‌ترین امپراتوری‌های آسیا بوده است. برای اثبات آن، کافی است نظری به صحنهٔ پهناورش بیندازیم. امپراتوری که کورش بنیاد نهاد از یک طرف به بحر احمر و دریای سیاه و جزیره قبرس و مصر، و از جنوب تا حدود مصر و حبشه توسعه یافت ... کورش رعایای خود را مانند فرزندان خویش عزیز و گرامی می‌داشت و همهٔ ملل مختلف او را مثل پدر مهربان خود دوست داشتند.»
- گزنفون، کوروش‌نامه، ۲۷۲.
- «پارسیان چون از تعالیم کوروش روی برتافتند، گرفتار انحطاط و مصائب بسیاری شدند.»
- گزنفون، کوروش‌نامه، ۲۷۲.
منابع
[ویرایش]- گزنفون. کوروش‌نامه. ترجمهٔ رضا مشایخی. چاپ سوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۰. شابک ۹۶۴-۴۴۵-۲۸۶-۰.
