حکومت ایران

سخنان دربارهٔ نظام‌های سیاسی ایران

ما به کسانی نیازمندیم که فریادِ «من عاشقِ وطنم» را از اعماقِ روح برآورند و نیاندیشند به اینکه وطن در کدام زمان، در کدام حال، با کدام نظام. نادر ابراهیمی

کشور شاهنشاهی ایران

در فرهنگ ایرانی، شاهنشاهی ایران بعنی واحد جغرافیایی و سیاسی ایران به‌اضافة هویّتِ خاصِّ ملّی و همة ارزش‌های تغییرناپذیری که این هویّت ملّی را به‌وجود آورده‌اند. محمدرضا پهلوی

دولت موقت ایران

صاحب حکومت و برگزيننده‌ی زمام‌دار، خود مردم هستند. مهدی بازرگان

جمهوری اسلامی ایران

حکومت اسلامی… حکومت استبدادی نیست که رئیس دولت مستبد و خودرأی باشد، مال و جان مردم را به بازی بگیرد و در آن به‌دلخواه دخل و تصرف کند، هرکس را اراده‌اش تعلّق گرفت بکشد و به هر که خواست انعام کند و به هر که خواست تیول بدهد، اموال و املاک ملت را به این و آن بخشد. سید روح‌الله خمینی

گفتاوردها

• «ما به کسانی نیازمندیم که فریادِ «من عاشقِ وطنم» را از اعماقِ روح برآورند و نیاندیشند به اینکه وطن در کدام زمان، در کدام حال، با کدام نظام.»
  • نادر ابراهیمی یادنامه اخوان ثالث، ص ۸۲

دولت عِلیّه ایران

۱۷۹۶–۱۹۲۵

• «خداوند عالم، خاک ایران و اهل ایران را برای چه آفریده است؟ از برای اینکه به چند الواط بی‌دین خوش بگذرد. اسم مبارک این الواط چیست؟ اولیای دولت عِلیة ایران. این اولیای شریف به چه هنر صاحب چنان امتیاز شده‌اند؟ به هنر اینکه ایران را فقیرتر و ذلیل‌تر و خراب‌تر از هر نقطة روی زمین ساخته‌اند. از برای پیشرفت چنین مأموریت مقدس باید صاحب چه فضایل باشند؟ اولاً باید از هیچ نوع رسوایی ابداً خجالت نکشند، ثانیاً باید از روی صدق و ایمان دشمن معرفت و مروج منتهای قرمساقی باشند، ثالثاً باید خود را به‌حدّی بی‌غرض بسازند که از روی انصاف آن رذلی که بر حسب پستی ذاتی و به حکم شرافت جنون بر همة ایشان مرجّح باشد او را شخص اول قرار بدهند.»
  • میرزا ملکم خان در اصول مذهب دیوانیان

کشور شاهنشاهی ایران

۱۹۲۵–۱۹۷۹

• «نظام شاهنشاهی ایران ضامن استواری وحدت ملّی، قاطعیّت قدرتِ فرماندهی، نیرومندی نظامی، استقلال سیاسی و نقشِ بارز جهانی کشور ماست. قانون اساسی ایران ناظر بر نظمِ دموکراتیک کشور و ضامنِ حقوقِ مدنی و سیاسی و قضایی همة افراد ایرانی است.»
  • محمدرضا شاه پهلوی در «به‌سوی تمدن بزرگ»، بخش دوم، ایران امروز
• «نظام شاهنشاهی ایران، نظامی است که از روز نخست با موجودیت و هویت ملّی ایرانی پیوند خورده است و استحکام و استمرار آن، از شگفتی‌های تاریخ است.»
  • محمدرضا شاه پهلوی در «به‌سوی تمدن بزرگ»، بخش سوم، در راه تمدن بزرگ
• «نظام شاهنشاهی ایران، از روز نخست به‌صورت مظهر و در عین حال نگاهبان همة ارزش‌های دیگری درآمده است که موجودیّت ایرانی بر آن‌ها استوار است.»
  • محمدرضا شاه پهلوی در «به‌سوی تمدن بزرگ»، بخش سوم، در راه تمدن بزرگ
• «نه حملات خُردکنندة اسکندر و عرب و مغول، نه نابه‌سامانی‌های داخلی دوران ملوک‌الطوایفی و هرج و مرج، نه نفوذهای استعماری ادوار اخیر و نه آخرین آزمایش‌های بیگانگان که در دوران خود ما صورت گرفت، هیچ‌یک توانایی رخنه بدین دژ پولادین ملیّت ایرانی را نیافت و مسلّم است که در آینده نیز هیچ عامل دیگری این توانایی را نخواهد یافت.»
  • محمدرضا شاه پهلوی در «به‌سوی تمدن بزرگ»، بخش سوم، در راه تمدن بزرگ
• «در فرهنگ ایرانی، شاهنشاهی ایران بعنی واحد جغرافیایی و سیاسی ایران به‌اضافة هویّتِ خاصِّ ملّی و همة ارزش‌های تغییرناپذیری که این هویّت ملّی را به‌وجود آورده‌اند.»
  • محمدرضا شاه پهلوی در «به‌سوی تمدن بزرگ»، بخش سوم، در راه تمدن بزرگ

دولت مؤقت ایران

۱۹۷۹–۱۹۸۰

• «اگر مقصود از انقلابی عمل کردن، زدن و ریختن و کشتن و پاشیدن و پا روی همه اصول و قانون و مقررات گذاشتن باشد البته دولت و شخص بنده انقلابی نیستیم. اما اگر بنا باشد که نظم و اصول و سیستم و تغییر عمیق باشد ما انقلابی بودیم و هستیم. اما اینکه می‌گویند دولت قاطع نیست، فکر کنید کسی را چاقویی دستش می‌دهند اما تیغه چاقو را به کس دیگری می‌دهند دستش چاقویی است که اصلاً تیغه ندارد.»
  • مهدی بازرگان
• «خلافت و حکومت از ديدگاه امام و اسلام، نه از آن يزيد و خلفاست، نه از آن خودشان (امام حسين)، و نه از آن خدا، بلکه از آن امت، به انتخاب خودشان است.»
  • مهدی بازرگان
• «تمام حرف ما اين است که اگر به فرض يک حکومت دينی، از همه جهت تمام و کمال به‌دست مومنين مخلص ناب تشکيل شد، آن‌چه نبايد اين حکومت و دولت دست به آن بزند و دخالتی بنمايد، دين و ايمان و اخلاق مردم است.»
  • مهدی بازرگان
• «نبايد اختيار حکومت را به‌دست متوليان و مؤسسات مذهبی ـ به هر کيفيت و درک و رفتاری که دارند ـ بسپاريم و اطاعت کورکورانه را باب کنيم.»
• «اولين مسئله و مصيبتی که مسلمانان بعد از رحلت فرستاده خدا در سقيفه‌ی بنی ساعده با آن روبرو و جدای از يکديگر شدند ـ که هنوز هم ادامه دارد ـ بر سر جانشينی پيغمبر يا حکومت بر امت بود که به‌زودی طرفين دعوی برای مشروعيت دادن به قدرت‌شان و به کرسی نشاندن نظرشان دين و خدا را وارد در ماجرا کردند، رسول اکرم قبلاً فرموده است: لکل امه فتنه و فتنه امتی الملک. هر امتی را فتنه و آفتی است و فتنه امت من ملک است و نزاع بر سر حکومت و قدرت.»
  • مهدی بازرگان
• «حافظ حکومت حق، خدا و خود مردم‌اند. اين‌ها که دستگاه‌های گشتاپو و گپئو و امثال آن را درست کرده‌اند، خود اعتراف به عدم‌حقانيت و محبوبيت و بشريت خود می‌نمايند.»
  • مهدی بازرگان
• «صاحب حکومت و برگزيننده‌ی زمام‌دار، خود مردم هستند.»
  • مهدی بازرگان
• «حکومت بايد از آنِ انسان باشد نه کشيش و کليسا و مسيح و خدا. انسان خودش حاکم بر خويش و نويسنده قانون و مقررات، آن هم نه يک انسان، بلکه جمع انسان‌ها و ملت.»
  • مهدی بازرگان

revolution/26802431.html</ref>

جمهوری اسلامی ایران

۱۹۸۰

• «امروز معتقدم آمریکاستیزی تبدیل به هویت جمهوری اسلامی ایران شده است یعنی اگر آمریکاستیزی را از نظام جمهوری اسلامی بگیرند هیچ‌چیز دیگری در دستش نیست و آمریکاستیزی به ایجاد نوعی هویت برای نظام جمهوری اسلامی بدل شده است.»
  • صادق زیباکلام
• «تعریف جرم سیاسی شدنی نیست و در هیچ جامعه توسعه یافته و دموکرات و آزادی دیده نمی‌شود، یک اصول اولیه‌ای هست که باید که رعایت شود، اما مطلقا چیزی به نام جرم سیاسی وجود ندارد.»
  • صادق زیباکلام
• «...امروز روی کرهٔ زمین تنها کشوری که اسرائیل آن را تهدیدی علیه وجود خود می‌داند جمهوری اسلامی ایران است.»
  • حسن نصرالله
• «نمی‌توانید در کنار فلسطین باشید مگر این که در کنار جمهوری اسلامی ایران باشید و اگر دشمن جمهوری اسلامی ایران باشید پس دشمن فلسطین و قدس هستید. چرا؟ این یک ادعا نیست. چون تنها امید باقی‌مانده پس از خداوند (سبحانه و تعالی) برای بازگرداندن فلسطین و قدس، این جمهوری اسلامی و پشتیبانی و حمایت آن از ملت‌ها و جنبش‌های مقاومت این منطقه و در رأس آن‌ها ملت فلسطین است.»
  • حسن نصرالله
• «امروز کسی برای جمهوری اسلامی آقایی نمی‌کند کسی برای ایران دیکته نمی‌کند و مردم پیرو امام زمان (عج) و نماینده ایشان که همان ولایت فقیه و رهبری است و هر چه ایشان بگوید همان ملاک و میزان است.»
  • علی‌اکبر ناطق‌نوری
• «در مهوری اسلامی خودمان نيز ديديم که شعار «دين و دنيا به‌صورت ادغام دين و سياست» و «سياست تابع روحانيت» کار را به‌جايی رساند که گفتند، حکومت و بقای نظام (يا به بيان ديگر، قدرت و حاکميت) از اولويت و اصالت برخوردار بوده اگر مصالح دولت و حفظ امت اقتضاء نمايد می‌توان اصول و قوانين شريعت را فدای حاکميت نمود و تا «تعطيل توحيد» پيش رفتند.»
  • مهدی بازرگان
• «باید باورر داشته باشیم که قانون اساسی ما برگرفته از قرآن است و نظام ما مبتنی بر دین اسلام و این دین برای هدایت انسان است و حکومت باید در چارچوب سیر تکامل انسان قرار گیرد و آنچه در قانون اساسی آمده میراث امام راحل (ره) است.»
  • عباسعلی کدخدایی
• «حکومت اسلامی… حکومت استبدادی نیست که رئیس دولت مستبد و خودرأی باشد، مال و جان مردم را به بازی بگیرد و در آن به‌دلخواه دخل و تصرف کند، هرکس را اراده‌اش تعلّق گرفت بکشد و به هر که خواست انعام کند و به هر که خواست تیول بدهد، اموال و املاک ملت را به این و آن بخشد...»
  • سید روح‌الله خمینی منبع: سید روح‌الله خمینی، کتاب ولایت فقیه، ص ۳۲ـ۳۳؛ سید روح‌الله خمینی، کتاب البیع، ج ۲، ص ۴۶۱.