سید موسی صدر

موسی صدر با لقب امام (۱۳۰۷ / ۱۹۲۸ - ناپدیدشده در: ۱۳۵۷ / ۱۹۷۸م)، فیلسوف ایرانی-لبنانی عراقی الاصل، و رهبر مذهبی شیعه.

گفتاوردها

• «باید به همه تأکید کنم من با هیچ کسی دشمنی ندارم و هیچ کینه و کدورتی هم از کسی بر دل ندارم. رقابتی هم با شخصی ندارم. به تعبیر دقیق‌تر من به سبب طبیعت فعالیت‌ها و التزامات و توانایی‌هایم، که امانت خداوند هستند، نمی‌توانم تعهدات و توانایی‌هایم را در راه احساسات شخصی به کار گیرم، حتی اگر این احساسات در درون خود من باشد.»
• «اگر این لباس [ لباس روحانیّت] مانع فعالیت مبارزاتی من برای دفاع از وطن شود، به‌سرعت آن را از تن درمی‌آورم.»
• «من از کسی ترس ندارم. اما از خداوند بسیار می‌ترسم. همچنین از کوتاهی در وظیفه‌ام هراسانم.»
• «من بسیار گریه می‌کنم. گریه برای من امر غریبی نیست.»
• «کاش می‌توانستم همهٔ محرومان را نجات دهم.»
• [ کدام رهبر عربی را بیش از همه پسندیدی؟ ] «بدون شک جمال عبدالناصر، با اینکه تنها یک بار او را دیده‌ام.»
• «روزه به انسان روزه‌دار سه ویژگی می‌بخشد: فهم بیشتر و احساس بیشتر و صبر بیشتر. این عناصر سه‌گانه در حقیقت وسایلی است تا آدمی برای آیندهٔ خویش و تعیین سرنوشت خود تصمیم بگیرد. پس انسانی که روزه می‌گیرد، در نتیجه روزهٔ خود بینشی روشن‌تر دارد و دردهای جامعه را بیشتر حس می‌کند و صبر او برای ادامهٔ راه افزون‌تر می‌شود. پس این انسان، کسی است که می‌تواند تصمیم بگیرد و راهی برای آیندهٔ خویش ترسیم کند و سرنوشت خویش را از خلال این تصمیم مشخص کند.»
• «من هم مانند هر کسی می‌دانم که اسرائیل دشمن عرب، مسلمانان، مسیحیان و انسانیت و سرانجام دشمن خداوند سبحان است. فکر نمی‌کنم در طول تاریخ انسانی بتواند موضعی روشن‌تر از موضعی که باید در برابر اسرائیل بگیرد، داشته باشد. چه بسا کسانی که شهادت در راه خدا را آرزو می‌کنند، نمی‌توانند میدانی شریف‌تر از این میدان بیابند. از همین رو، من در لبنان و در کرانهٔ باختری بر خود لازم می‌بینم که همهٔ آنچه دارم از جمله جان خود را برای مبارزه با اسرائیل به کار گیرم. این جنگ خدمت بزرگی حتی به یهودیان است، زیرا صهیونیسم و نظام نژادپرست آن یکی از مهم‌ترین خطرها برای آنان است و ضربات جبران‌ناپذیری به آنان وارد می‌کند.»
• «حاکمیت ملّی، امنیت و ثبات لبنان، وظیفة پاسداری از انقلاب فلسطین، ایمان، همزیستی، یک‌پارچگی میان شهروندان یک کشور به رغم وجود فرقه‌های گوناگون، ضرورت برقراری عدالت اجتماعی و مساوات میان همة شهروندان، حفظ میهن از خطرهای وجود محرومیت‌های سیاسی و اجتماعی و معنوی، آگاهی از خطرهای ناشی از تبعیض میان گروه‌های مردمی، همهٔ این موارد، اصولی است که کشور بر پایهٔ آن‌ها استوار است و برخاسته از باور لبنانیان در طول تاریخ است.»
• «همگان می‌دانند که ساختار جمعیت کنونی لبنان از لحاظ تمدنی برای جهان اهمیت بسیار دارد و نشانهٔ آزاداندیشی و تسامح مسلمانان و نماد گفت‌وگوی عربی- اروپایی است؛ از این رو، هیچ کس نسبت به لبنان و این ثروت بزرگ انسانی کوتاهی و بیاعتنایی نمی‌کند.»
• «در لبنان سیاست به جای آنکه وسیله باشد هدف شده است؛ به طوری که افراد و گروه‌ها و رهبران با بهره‌جویی از آن زندگی می‌کنند. این خط‌مشی عامل همة حوادثی است که در برابر چشمان ما رخ می‌دهد و از حد انتظار و طاقت فراتر رفته است؛ به گونه‌ای که هر انسانی دردمندانه می‌پرسد: «آیا این همان لبنان است؟»

سیاست در لبنان یعنی عامل محرومیت؛ یعنی روی برتافتن از حقایق؛ یعنی به تعویق انداختن چارهٔ کار و فراهم کردن زمینهٔ مناسب برای بحران‌ها؛ و متأسفانه هنوز بدون هیچ رحم و توجهی به بازیگری می‌پردازد و سازش می‌کند تا بی‌گناهانی دیگر قربانی شوند و مناطقی دیگر ویران گردد و زندگی عمومی از حرکت بایستد. مهم این است که بازیگری موفقیت‌آمیز باشد و معامله‌ها و سازش‌ها کارساز شود.»

دربارهٔ او

• «اگر مصطفی چمران در یکی از دو جنوب به شهادت رسید، امام موسی صدر نیز به خاطرِ دو جنوب ربوده شده است.»
  • نبیه بری «یادنامهٔ شهید دکتر مصطفی چمران» ص ۶۸
• «امیدواریم تلاش‌ها برای مشخص شدن معّمای ربوده شدن وی هر چه سریع تر به نتیجه برسد. تجلیل از امام موسی صدر، تجلیل از یک روش و منش جریان‌ساز در جهان اسلام است.»
  • محمد خاتمی ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۳، روزنامهٔ جام جم،
• «در طول تاریخ بشری شخصیت‌های بزرگی ظهور کردند که دارای فضایل و توانمندی‌های بسیاری بوده‌اند، اما بندرت یافت می‌شود، که همه فضایل گوناگون و احیانا متضاد، در وجود یک فرد جمع شود که این امری استثنایی است و بی تردید، امام موسی صدر یکی از این استثنائات است.»
  • محمد خاتمی ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۳، روزنامهٔ جام جم،
• «امام موسی صدر به معنای واقعی، روشنفکری بود که باورهایش به دلیل و منطق استوار بود و در عین اعتقاد به نوآوری، از اصول و مبانی دینی خارج نمی‌شد.»
  • محمد خاتمی ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۳، روزنامهٔ جام جم،
• «امام صدر به دعوت قذافی و بنابه پیشنهاد و وساطت رییس جمهور وقت الجزایر وارد لیبی شد و هرگز از آنجا خارج نشد و این امری است که هیچ کس خلاف آن را از قذافی نمی‌‏پذیرد.»
  • صدرالدین صدر
• «در این مساله به حق، به شما می‌گوییم که «تمام حقیقت» این است که در این قضیه، سرنوشت مجهولی وجود ندارد که نیاز به کشف شدن داشته باشد؛ معمایی نیست که احتیاج به حل شدن داشته باشد؛ ابهامی نیست که محتاج روشن شدن باشد و پیچیدگی‌ای نیست که احتیاج به توضیح داشته باشد؛ حقیقت مجهولی نیست که احتیاج به روشن شدن داشته باشد. همه اینها القائاتی است که به تبرئه قذافی و همکاران او و به از بین بردن حقیقت و الغای پاسخ‌گویی کمک می‌کند و زندگی امام و دو همراهش و سلامتی آنان و بازگشتشان را به خطری بزرگ می‌اندازد.»
  • صدرالدین صدر
• «حقیقت مانند روز آشکار است: امام صدر و دو همراهش اسیر دست قذافی بوده‌اند و هستند و قذافی به تنهایی تمام مسوولیت ربودن ایشان را در ۳۱ آگوست ۱۹۸۷ برعهده دارد. او مسوول سلب آزادی آنان و دروغ و ارعاب و گمراه کردن و خریدن افراد و وجدان‌ها و احکام قضایی در قضیه ایشان بوده است و هست.»
  • صدرالدین صدر
• «آیا امام وطن، سزاوار این نیست که برای آزادی‌اش تلاش کنیم؟»
  • صدرالدین صدر

وابسته

• سید صدرالدین صدر