ایرج میرزا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌گفتاورد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱: خط ۱:
[[file:Iraj mirza picture.jpg|thumb|left|140px]]
[[file:Iraj mirza picture.jpg|thumb|left|140px]]
'''[[W:ایرج میرزا|ایرج‌میرزا]]'''، ملقب به جلال‌الملک، پسر غلام‌حسین‌میرزا، پسر فتحعلی‌شاه قاجار. زادروز: ([[W:۱۲۹۰ (هجری قمری)|۱۲۹۰]] - [[W:۱۳۴۳ (هجری قمری)|۱۳۴۳ هجری قمری]]) برابر با ([[W:۱۸۷۴ (میلادی)|۱۸۷۴]] - [[W:۱۹۲۴ (میلادی)|۱۹۲۴ میلادی]])
'''[[W:ایرج میرزا|ایرج‌میرزا]]'''، ملقب به جلال‌الملک، پسر غلام‌حسین‌میرزا، پسر فتحعلی‌شاه قاجار. زادروز: ([[W:۱۲۹۰ (هجری قمری)|۱۲۹۰]] - [[W:۱۳۴۳ (هجری قمری)|۱۳۴۳ هجری قمری]]) برابر با ([[W:۱۸۷۴ (میلادی)|۱۸۷۴]] - [[W:۱۹۲۴ (میلادی)|۱۹۲۴ میلادی]])

== دارای منبع ==
== دارای منبع ==
* '''دیوان اشعار'''
* '''دیوان اشعار'''
* «آبرو را بگذارم سر این پارهٔ دل// بهر لختی جگرک، سفره‌قلمکار کنم»
* «آبرو را بگذارم سر این پارهٔ دل// بهر لختی جگرک، سفره‌قلمکار کنم»
** ''قصیده‌ها/ وسوسه''
** ''قصیده‌ها/ وسوسه''

* «آن‌که گوید بگریز از من و با او بنشین// خواهد از چاله برون آیی و افتی در چاه»
* «آن‌که گوید بگریز از من و با او بنشین// خواهد از چاله برون آیی و افتی در چاه»
** ''قصیده‌ها/ سیه‌چشم نامهربان''
** ''قصیده‌ها/ سیه‌چشم نامهربان''

* «از صلح میان [[گربه]] و [[موش]]// بر باد رود دکان بقال»
* «از صلح میان [[گربه]] و [[موش]]// بر باد رود دکان بقال»
** ''قطعه‌ها/ سازش روس و انگلیس''
** ''قطعه‌ها/ سازش روس و انگلیس''
* «این جهان پیش رادمردِ حکیم// هست محنت‌فزایِ غم آباد// زن و مرد و شه و گدا دارند// همه از دست این جهان فریاد// چشم عبرت گشا ببین که چه‌سان// مسند [[جام جم|جم]] بداد بر کف باد// پیرزالی است نوعروس نمای// کرده در زیر خاک بس داماد// همه ناکام از زمانه روند// هیچ‌کس نیست از جهان دل‌شاد// جامهٔ [[مرگ|مرگش]] آسمان دوزد// هرکه اندر زمین ز [[مادر]] زاد»

* «این جهان پیش رادمردِ حکیم// هست محنت‌فزای ِغم آباد// زن و مرد و شه و گدا دارند// همه از دست این جهان فریاد// چشم عبرت گشا ببین که چه‌سان// مسند [[جام جم|جم]] بداد بر کف باد// پیرزالی است نوعروس‌ نمای// کرده در زیر خاک بس داماد// همه ناکام از زمانه روند// هیچ‌کس نیست از جهان دل‌شاد// جامهٔ [[مرگ|مرگش]] آسمان دوزد// هرکه اندر زمین ز [[مادر]] زاد»
** ''قطعه‌ها/ تاریخ فوت''
** ''قطعه‌ها/ تاریخ فوت''

* «بر [[شعر]] من [[خنده|مخند]] به خشکی که خواجه گفت// کی شعر تر تراود از خاطر حزین»
* «بر [[شعر]] من [[خنده|مخند]] به خشکی که خواجه گفت// کی شعر تر تراود از خاطر حزین»
** ''قطعه‌ها/ دوهدیه''
** ''قطعه‌ها/ دوهدیه''

* «بگریزد ز من از نیمه راه// پول غول آمد و من بسم‌الله»
* «بگریزد ز من از نیمه راه// پول غول آمد و من بسم‌الله»
** ''مثنوی‌ها/ [[انقلاب]] ادبی''
** ''مثنوی‌ها/ [[انقلاب]] ادبی''

* «بگو آن [[عارف قزوینی|عارف]]ِ عامی‌نما را// که گم کردی تو سوراخ دعا را»
* «بگو آن [[عارف قزوینی|عارف]]ِ عامی‌نما را// که گم کردی تو سوراخ دعا را»
** ''مثنوی‌ها/ عارف‌نامه''
** ''مثنوی‌ها/ عارف‌نامه''

* «به یونان این [[ضرب‌المثل|مثل]] معروف باشد// که رب‌النوع روزی کور باشد»
* «به یونان این [[ضرب‌المثل|مثل]] معروف باشد// که رب‌النوع روزی کور باشد»
** ''مثنوی‌هاعارف‌نامه''
** ''مثنوی‌هاعارف‌نامه''
* «تعقیب نموده و گرفتند// دزدِ نگرفته، پادشاه است»

* «تعقیب نموده و گرفتند// دزدِ نگرفته، پادشاه است»
** ''قطعه‌ها/ دزدِ نگرفته''
** ''قطعه‌ها/ دزدِ نگرفته''

* «تو می‌خواهی بگویی دیرجوشی// به من‌هم هیزم تر می‌فروشی!»
* «تو می‌خواهی بگویی دیرجوشی// به من‌هم هیزم تر می‌فروشی!»
** ''مثنوی‌ها/ عارف‌نامه''
** ''مثنوی‌ها/ عارف‌نامه''

* «[[جام جم|جام]] درآوردن از این آب‌گیر//طعمه‌گرفتن بود از کام [[شیر]]»
* «[[جام جم|جام]] درآوردن از این آب‌گیر//طعمه‌گرفتن بود از کام [[شیر]]»
** ''مثنوی‌ها/ شاه و جام''
** ''مثنوی‌ها/ شاه و جام''

* «جنبش افتاد در احزابِ غیور// آب داخل شد در لانهٔ [[مورچه|مور]]»
* «جنبش افتاد در احزابِ غیور// آب داخل شد در لانهٔ [[مورچه|مور]]»
** ''مثنوی‌ها/ [[انقلاب]] ادبی''
** ''مثنوی‌ها/ [[انقلاب]] ادبی''

* «چند گویم عماد [[کار]]ی کن// چند خوانم به گوش [[خر]] یاسین»
* «چند گویم عماد [[کار]]ی کن// چند خوانم به گوش [[خر]] یاسین»
** ''قطعه‌ها/ سفر [[اصفهان]]''
** ''قطعه‌ها/ سفر [[اصفهان]]''

* «چنین داد پاسخ که این گفت اوست//چو ناکشته‌ای [[خرس]]، مفروش پوست»
* «چنین داد پاسخ که این گفت اوست//چو ناکشته‌ای [[خرس]]، مفروش پوست»
** ''مثنوی‌ها/ خرس و صیاد''
** ''مثنوی‌ها/ خرس و صیاد''

* ''«چو آب استاده شد یابد عفونت// چو جاری گشت گردد صاف و روشن»''
* ''«چو آب استاده شد یابد عفونت// چو جاری گشت گردد صاف و روشن»''
** ''قصیده‌ها/ مدح ناصرالدین‌شاه''
** ''قصیده‌ها/ مدح ناصرالدین‌شاه''

* «چون خورم [[شراب|می]]، در سرم سودای یار آید پدید// راست باشد این مثل، کز [[کار]]، کار آید پدید»
* «چون خورم [[شراب|می]]، در سرم سودای یار آید پدید// راست باشد این مثل، کز [[کار]]، کار آید پدید»
** ''غزل‌ها''
** ''غزل‌ها''

* «خوانده بود این [[ضرب‌المثل|مَثَل]] آن مایهٔ ناز// که نکویی کن و در آب انداز»
* «خوانده بود این [[ضرب‌المثل|مَثَل]] آن مایهٔ ناز// که نکویی کن و در آب انداز»
** ''مثنوی‌ها/ هدیهٔ عاشق''
** ''مثنوی‌ها/ هدیهٔ عاشق''
* «دزدانِ [[خروس]] دیگرانند// پرهاش برون ز جیب بنده است!»

* «دزدان ِ [[خروس]] دیگرانند// پرهاش برون ز جیب بنده است!»
** ''قطعه‌ها/ افکار خنده‌آور''
** ''قطعه‌ها/ افکار خنده‌آور''

* «سختی چو بالسویه بود، سهل می‌شود// چون عام شد بلیه، شود کم‌اثر همی»
* «سختی چو بالسویه بود، سهل می‌شود// چون عام شد بلیه، شود کم‌اثر همی»
** ''قصیده‌ها/ تسلیت به دوستِ پدرمرده''
** ''قصیده‌ها/ تسلیت به دوستِ پدرمرده''

* «سعی استاد به [[کار]] ِ تو نه چون سعی منست// دایه هرقدر بود خوب، نگردد [[مادر]]»
* «سعی استاد به [[کار]] ِ تو نه چون سعی منست// دایه هرقدر بود خوب، نگردد [[مادر]]»
** ''قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت''
** ''قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت''
* «سیم امروز زدستت برود تا فردا// بادبر باشد چیزی که بود بادآور»

** ''قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت''
* «سیم امروز زدستت برود تا فردا// بادبر باشد چیزی که بود بادآور»
** ''قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت''

* «[[عشق|عاشقان]] را همه گر آب برد// خوبرویان همه را خواب برد»
* «[[عشق|عاشقان]] را همه گر آب برد// خوبرویان همه را خواب برد»
** ''مثنوی‌ها/ هدیهٔ عاشق''
** ''مثنوی‌ها/ هدیهٔ عاشق''
* «[[دانش|علم]] اگر خواهی با مردم عالم بنشین// گِل چو [[گل]] گردد خوش‌بو، چو به گل شد هم‌بر»
** ''قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت''
* «[[دانش|علم]] اگر خواهی با مردم عالم بنشین// گِل چو [[گل]] گردد خوش‌بو، چو به گل شد هم‌بر»
** ''قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت''

* «که باشد این [[ضرب‌المثل|مَثَل]] منظور هرکس// زبان [[خر]]، خلج می‌داند و بس»
* «که باشد این [[ضرب‌المثل|مَثَل]] منظور هرکس// زبان [[خر]]، خلج می‌داند و بس»
** ''مثنوی‌ها/ انتقاد از مستشاران''
** ''مثنوی‌ها/ انتقاد از مستشاران''

* «گویند ماکیان را باید گرفت و کشت// گر بر خلاف رسم کند نغمه [[خروس]]»
* «گویند ماکیان را باید گرفت و کشت// گر بر خلاف رسم کند نغمه [[خروس]]»
** ''قطعه‌ها/ قطعه''
** ''قطعه‌ها/ قطعه''

* «[[مرگ]] برای ضعیف امر طبیعی است// هر قوی اول ضعیف گشت و سپس مرد»
* «[[مرگ]] برای ضعیف امر طبیعی است// هر قوی اول ضعیف گشت و سپس مرد»
** ''قطعه‌ها/ بقای انسب''
** ''قطعه‌ها/ بقای انسب''
* «ندانم از چه به هرجا که لفظ [[کار]] آید// ردیف آن را فی‌الفور لفظِ بار کنند// برای آن‌که چو کاری به دستشان افتاد// برآن سرند که بارِ خویش بار کنند»
* «ندانم از چه به هرجا که لفظ [[کار]] آید// ردیف آن‌را فی‌الفور لفظ ِ بار کنند// برای آن‌که چو کاری به دستشان افتاد// برآن سرند که بار ِ خویش بار کنند»
** ''قطعه‌ها/ کار و بار''
** ''قطعه‌ها/ کار و بار''

* «نمی‌دانی نظربازی گناه است// ز ما تا قبر چارانگشت راه است؟»
* «نمی‌دانی نظربازی گناه است// ز ما تا قبر چارانگشت راه است؟»
** ''مثنوی‌ها/ عارف‌نامه''
** ''مثنوی‌ها/ عارف‌نامه''

* «وقت را مردم با عقل غنیمت شمرند// اگرت عقل بود وقت غنیمت بشمر// تکیه بر حسن مکن در طلب [[دانش|علم]] برآی// این [[درخت|درختیست]] که هر فصل دهد بر تو ثمر»
* «وقت را مردم با عقل غنیمت شمرند// اگرت عقل بود وقت غنیمت بشمر// تکیه بر حسن مکن در طلب [[دانش|علم]] برآی// این [[درخت|درختیست]] که هر فصل دهد بر تو ثمر»
** ''قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت''
** ''قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت''

* «همانا [[گرگ]] پالان‌دیده باشی// تو خیلی پاردم‌ساییده باشی!»
* «همانا [[گرگ]] پالان‌دیده باشی// تو خیلی پاردم‌ساییده باشی!»
** ''مثنوی‌ها/ عارف‌نامه''
** ''مثنوی‌ها/ عارف‌نامه''
* «آن‌که بود شرم و حیا رهبرش// خلق ربایند کلاه از سرش»

* «آن‌که بود شرم و حیا رهبرش// خلق ربایند کلاه از سرش»
** ''مثنوی‌ها/ زهره و منوچهر''
** ''مثنوی‌ها/ زهره و منوچهر''


== بدون منبع ==
== بدون منبع ==
* «آه از آن روز که بی‌کسب [[هنر]] شام شود// وای از آن شام که بی‌مطرب و ساغر گذرد»

* «به جای بد کشانیدی سخن را// بسی بی‌ربط خواندی این دهن را»
* «آه از آن روز که بی‌کسب [[هنر]] شام شود// وای از آن شام که بی‌مطرب و ساغر گذرد»
* «به شعیری نمی‌کنند حساب// شعر [[خاقانی]] و [[سنایی]] را»

* «به جای بد کشانیدی سخن را// بسی بی‌ربط خواندی این دهن را»

* «به شعیری نمی کنند حساب// شعر [[خاقانی]] و [[سنایی]] را»


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==

نسخهٔ ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۲۷

ایرج‌میرزا، ملقب به جلال‌الملک، پسر غلام‌حسین‌میرزا، پسر فتحعلی‌شاه قاجار. زادروز: (۱۲۹۰ - ۱۳۴۳ هجری قمری) برابر با (۱۸۷۴ - ۱۹۲۴ میلادی)

دارای منبع

  • دیوان اشعار
  • «آبرو را بگذارم سر این پارهٔ دل// بهر لختی جگرک، سفره‌قلمکار کنم»
    • قصیده‌ها/ وسوسه
  • «آن‌که گوید بگریز از من و با او بنشین// خواهد از چاله برون آیی و افتی در چاه»
    • قصیده‌ها/ سیه‌چشم نامهربان
  • «از صلح میان گربه و موش// بر باد رود دکان بقال»
    • قطعه‌ها/ سازش روس و انگلیس
  • «این جهان پیش رادمردِ حکیم// هست محنت‌فزایِ غم آباد// زن و مرد و شه و گدا دارند// همه از دست این جهان فریاد// چشم عبرت گشا ببین که چه‌سان// مسند جم بداد بر کف باد// پیرزالی است نوعروس نمای// کرده در زیر خاک بس داماد// همه ناکام از زمانه روند// هیچ‌کس نیست از جهان دل‌شاد// جامهٔ مرگش آسمان دوزد// هرکه اندر زمین ز مادر زاد»
    • قطعه‌ها/ تاریخ فوت
  • «بر شعر من مخند به خشکی که خواجه گفت// کی شعر تر تراود از خاطر حزین»
    • قطعه‌ها/ دوهدیه
  • «بگریزد ز من از نیمه راه// پول غول آمد و من بسم‌الله»
  • «بگو آن عارفِ عامی‌نما را// که گم کردی تو سوراخ دعا را»
    • مثنوی‌ها/ عارف‌نامه
  • «به یونان این مثل معروف باشد// که رب‌النوع روزی کور باشد»
    • مثنوی‌هاعارف‌نامه
  • «تعقیب نموده و گرفتند// دزدِ نگرفته، پادشاه است»
    • قطعه‌ها/ دزدِ نگرفته
  • «تو می‌خواهی بگویی دیرجوشی// به من‌هم هیزم تر می‌فروشی!»
    • مثنوی‌ها/ عارف‌نامه
  • «جام درآوردن از این آب‌گیر//طعمه‌گرفتن بود از کام شیر»
    • مثنوی‌ها/ شاه و جام
  • «جنبش افتاد در احزابِ غیور// آب داخل شد در لانهٔ مور»
  • «چند گویم عماد کاری کن// چند خوانم به گوش خر یاسین»
  • «چنین داد پاسخ که این گفت اوست//چو ناکشته‌ای خرس، مفروش پوست»
    • مثنوی‌ها/ خرس و صیاد
  • «چو آب استاده شد یابد عفونت// چو جاری گشت گردد صاف و روشن»
    • قصیده‌ها/ مدح ناصرالدین‌شاه
  • «چون خورم می، در سرم سودای یار آید پدید// راست باشد این مثل، کز کار، کار آید پدید»
    • غزل‌ها
  • «خوانده بود این مَثَل آن مایهٔ ناز// که نکویی کن و در آب انداز»
    • مثنوی‌ها/ هدیهٔ عاشق
  • «دزدانِ خروس دیگرانند// پرهاش برون ز جیب بنده است!»
    • قطعه‌ها/ افکار خنده‌آور
  • «سختی چو بالسویه بود، سهل می‌شود// چون عام شد بلیه، شود کم‌اثر همی»
    • قصیده‌ها/ تسلیت به دوستِ پدرمرده
  • «سعی استاد به کار ِ تو نه چون سعی منست// دایه هرقدر بود خوب، نگردد مادر»
    • قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت
  • «سیم امروز زدستت برود تا فردا// بادبر باشد چیزی که بود بادآور»
    • قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت
  • «عاشقان را همه گر آب برد// خوبرویان همه را خواب برد»
    • مثنوی‌ها/ هدیهٔ عاشق
  • «علم اگر خواهی با مردم عالم بنشین// گِل چو گل گردد خوش‌بو، چو به گل شد هم‌بر»
    • قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت
  • «که باشد این مَثَل منظور هرکس// زبان خر، خلج می‌داند و بس»
    • مثنوی‌ها/ انتقاد از مستشاران
  • «گویند ماکیان را باید گرفت و کشت// گر بر خلاف رسم کند نغمه خروس»
    • قطعه‌ها/ قطعه
  • «مرگ برای ضعیف امر طبیعی است// هر قوی اول ضعیف گشت و سپس مرد»
    • قطعه‌ها/ بقای انسب
  • «ندانم از چه به هرجا که لفظ کار آید// ردیف آن را فی‌الفور لفظِ بار کنند// برای آن‌که چو کاری به دستشان افتاد// برآن سرند که بارِ خویش بار کنند»
    • قطعه‌ها/ کار و بار
  • «نمی‌دانی نظربازی گناه است// ز ما تا قبر چارانگشت راه است؟»
    • مثنوی‌ها/ عارف‌نامه
  • «وقت را مردم با عقل غنیمت شمرند// اگرت عقل بود وقت غنیمت بشمر// تکیه بر حسن مکن در طلب علم برآی// این درختیست که هر فصل دهد بر تو ثمر»
    • قصیده‌ها/ اندرز و نصیحت
  • «همانا گرگ پالان‌دیده باشی// تو خیلی پاردم‌ساییده باشی!»
    • مثنوی‌ها/ عارف‌نامه
  • «آن‌که بود شرم و حیا رهبرش// خلق ربایند کلاه از سرش»
    • مثنوی‌ها/ زهره و منوچهر

بدون منبع

  • «آه از آن روز که بی‌کسب هنر شام شود// وای از آن شام که بی‌مطرب و ساغر گذرد»
  • «به جای بد کشانیدی سخن را// بسی بی‌ربط خواندی این دهن را»
  • «به شعیری نمی‌کنند حساب// شعر خاقانی و سنایی را»

پیوند به بیرون

ویکی‌پدیا مقاله‌ای دربارهٔ