بحث:علی بن ابیطالب
- (انتخابی از ۴۰ حکمت اول نهجالبلاغه)
- «اما بعد. شما را از دنیا برحذر میدارم که در کام شیرین است و در چشم سبز و خرّم و، پیچیده در خواهشهای نفسانی. مردمان را با نعمت زوال یابنده خود به دوستی فرا میخواند و متاع اندکش را در چشم آنان زیبا جلوه میدهد. در جامه آرزوها خود را بنمایاند و بفریب، خویشتن را بیاراید. شادمانی و نعمتش بر دوام نماند و از درد و اندوهش امان نتوان یافت. بسیار فریبنده، بسیار آزاردهنده، رنگ به رنگشونده و زوالیابنده، پایان یافتنی و هلاک شونده، شکمباره و مردمکش.
هنگامی که بدانجای رسد که همه آرزوهای دوستداران خود را برآورد و آنان را از خود خشنود ساز، فراتر از آن نرفتهاند که خدای تعالی فرمودهاست: «چون بارانی است که از آسمان ببارد و با آن گیاهان گوناگون بفراوانی بروید. ناگاه خشک شود و باد به هر سو پراکندهاش سازد و خدا بر هر کاری تواناست .» (۱) هیچکس از سرور و شادمانی آن بهرهمند نشد جز آنکه، شادیش را اشکی در پی بود. به کسی از خوشیهایش روی نیاورد که عاقبت از بدیها و زیانهایش بر او پشت نکرد و بر کسی باران نرم آسایش نبارید که پس از آن به رگبار بلایش گرفتار ننمود. اگر بامدادان به کسی روی یاری نشان دهد، شامگاهان بر او چهره دژم کند. اگر از سویی، شربت گوارا و شیرین به کام ریزد، از دیگر سو، شرنگ بلا و مصیبتش چشاند. اگر کسی را نعمتی دلخواه ارزانی دارد، بیدرنگ، به رنجی جانکاهش گرفتار سازد. هر که در سایه بالهای امن و آسایش او روزی را به شب رساند، بیقین شب را در زیر بالهای خوف و وحشت به روز آورد.
دنیا خود بغایت، فریبندهاست و هر چه در اوست فریبی بیش نیست. ساکنانش، سرانجام جام فنا را سر خواهند کشید. در هیچ توشه او خیری نیست، جز در توشه پرهیزگاری. هر که از توشه دنیا بهره کمتری دارد از آنچه سبب ایمنی اوست بهره بیشتری یافتهاست و هر که از دنیا بهره بیشتری دارد از آنچه موجب هلاکت اوست، سهم بیشتری برداشته. پس از اندک زمانی نیز زوال یابد.
چه بسیار مردمی که به دنیا اعتماد کردند و دنیا دردمندشان ساخت و چه بسیار کسانی که به او اعتماد ورزیدند و بر زمینشان کوبید. چه مردم پر هیبت و ابهتی را که حقیر ساخت و چه مردم خودپسندی را که خوار نمود. سلطنت و ریاستش دست به دست میگردد و فضای شادخواریهای آن تیره و تار است. زلالش شور و ناگوار است و شیرینیش با تلخی سرشتهاست. طعام آن زهری است کشنده؛ و آنچه در آن مایه دلبستگی است، چونان ریسمانهایی کهنه و بریدهاست. زندهاش در معرض مرگ است و تندرستش، دستخوش بیماری. ملک آن از دست ربودنی است. پیروزمندش، شکست خوردهاست و توانگر آن نکبت زدهاست و ساکن آن غارت شده.
آیا نه چنین است، که شما اکنون در سراهای کسانی هستید که عمرشان از شما درازتر بود و آثارشان پایدارتر و آرزوهایشان بیشتر و شمارشان افزونتر و لشکرهایشان انبوهتر؟ آنان دنیا را بندگی کردند و چه بندگی کردنی و آن را برگزیدند و چه برگزیدنی. سپس از دنیا رخت بربستند، بیهیچ توشهای که به جایی رساندشان و بیهیچ مرکبی که از مراحل دشوار بگذراندشان. آیا هیچ خبری شنیدهاید که دنیا برای رهایی اسیرانش فدیهای داده باشد یا لحظهای به یاریشان برخاسته باشد یا برای آنها مصاحبی نیک بوده باشد؟ نه دنیا همانند کرمی، که درخت و دندان را میخورد، آنان را خورده و نابود کرده و حوادث کوبنده آن بنیان زندگیشان را سست نمودهاست. با سختیهای خود ذلیلشان ساخت و بینی آنها بر خاک مالید و لگدکوب سمّ ستورانشان نمود. همه یاری و مددکاریش در حق آنها این بود، که حوادث سخت روزگار را بر سرشان کشد. فراوان دیدهاید، ناآشنایی نمودن و چهره دژم کردنش را به آنان که در برابر او خضوع کردند یا او را برگزیدند یا بدو اعتماد کردند تا آنگاه که او را برای همیشه گذاشتند و گذشتند. آیا جز گرسنگی به آنها توشهای داد؟ و جز به تنگنایی حقیر به جایی گشاده فرود آورد؟ یا در تاریکی فروغی بخشید؟ یا جز ندامت چیزی از پیشان فرستاد؟ آیا این است آنچه برای خود برگزیدهاید؟ یا بدان اطمینان روا داشتهاید یا آزمند آن گشتهاید؟ بدسرایی است برای کسی که بدو بدگمان نباشد. یا از خطرش بیمی به دل راه ندهد.
بدانید، هر چند خود میدانید، که دنیا را خواهید گذاشت و از آن کوچ خواهید کرد. از آنان، که بر خود میبالیدند و میگفتند: چه کسی از ما زورمندتر است؟ عبرت بگیرید. آنان را به گورهایشان بردند و نگذاشتند که خود مرکب خود را اختیار کنند.
آنان را به گورهایشان بردند، بیآنکه سوارانشان خوانند؛ و به گورها سپردند، بیآنکه مهمانانشان شمارند؛ و در زمین برایشان قبرها تعبیه کردند و از خاک کفنها ساختند و از استخوانهای پوسیده، همسایگان گرفتند. همسایگانی که به ندای همسایه خود پاسخ ندهند و ستمی را از آنان رفع ننمایند و به زاری نوحهگران التفاتی نکنند. اگر باران ببارد شادمان نمیشوند و اگر قحط آید نومید نمیگردند. مجتمعاند و تنهایند، همسایهاند و از هم دوراند، نزدیکاناند و به دیدار یکدیگر نروند، خویشاوندان یکدیگرند و اظهار خویشاوندی نکنند.
مردمی بردبارند، کینههایشان از میان رفتهاست و بیخبراناند و خصومتهایشان مردهاست. دیگر نه از آزارشان بیمی است و نه در یاریشان امیدی. به جای زیستن بر روی زمین، در دل زمین جای گرفتهاند و به جای فراخی، تنگی را برگزیدهاند و به جای زندگی در میان خاندان به غربت گرفتار آمدهاند. در عوض نور از تاریکی نصیب بردهاند. برهنه پای و برهنه تن، درون خاک جای گرفتهاند، آنسان که از خاک برآمده بودند. بار اعمال بر دوش از آنجا به زندگی جاوید و سرای باقی سفر کردند «چنانکه نخستین بار بیافریدیم، بازگردانیم. این وعدهای است که بر آوردنش بر عهده ماست.»
- (خطبهٔ ۱۱۰)
بهترین خوردنیها عسل است که مشوب به پشهای است. بهترین نوشیدنیها آب است که نیک و بد بطور یکسان از آن برخوردارند. بهترین لباسها حریر است که دست باف کرمی است. بهترین مرکوبات اسب است که مردان بر روی آن به قتل میرسند. بهترین منکوحات زن است که «نکاحش» دخول مجرای بولی در مجرای بول دیگری است. به خدا زن بهترین چیز خود یعنی صورت را زینت میدهد، و پستترین کار از او درخواست میشود. بهترین بوییدنیها مشک است که خون حیوانی است امام علی علیه السلام»
- «امیدوارترین مردم کسی است که اگر نقصی در کارش پدید آید بی تأمل در راه اصلاحش بکوشد امام علی علیه السلام»
- «با ارزشترین بینیازی ترک آرزو است امام علی علیه السلام»
- «صدقه دوایی شفابخش است امام علی علیه السلام»
- «هنگامی که بر دشمنت پیروز شدی عفو و بخشش را شکر غلبه بر او قرار بده امام علی علیه السلام»
- «هرکس افسارخودرا به آرزویش بسپارد بوسیله اجل از پای در آید امام علی علیه السلام»
- «در کار ۳ چیز را رعایت کن.
کوچک شمردن کار
مخفی نگه داشتن کار
تسریع در کار امام علی علیه السلام»
- «با دنیا مدارا کن و حوادث روزگار را به خونسردی و سنگینی بپذیر تا بر مراد خود پیروز شوی امام علی علیه السلام»
- «خشم را چون شربتی گوارا بنوش که من در مدت عمر شربتی به این شیرینی از گلو فرو نبردهام امام علی علیه السلام»
- «خردمند به کار خویش تکیه کند و نادان به آرزوی خویش امام علی علیه السلام»
- «پرهیز باد تو را از غضب که آغازش سفاهت و انجامش ندامت است امام علی علیه السلام»
- «بیدادی که بر تو وارد میشود، در عفو آن مختار هستی. اما بیدادی که به دیگران وارد میشود، ابداً نمیتوانی آن را ببخشی و تا شرف آدمیت در وجود تو باقی است، باید در رفع ظلم با تمام توانایی خود بکوشی امام علی علیه السلام»
- «بلندی همت آن است که از هر چه در دست مردم است، نظر برگیری امام علی علیه السلام»
- «بکوش برای دنیای خود، به قدری که گویی همیشه زنده خواهی ماند و بکوش برای آخرت خود، به طوری که گویی فردا خواهی مرد امام علی علیه السلام»
- «بسی بینا که به چاه افتد و نابینا به راه افتد امام علی علیه السلام»
- «برخیزید و دامن همت به کمر زنید. بکوشید و بجوشید. غوغای زندگی برپا بدارید. تا زندهاید، زندگی کنید و مانند زنده به گوران خود را در کنج عزلت دفن نکنید امام علی علیه السلام»
- «گرانبهاترین متاعها، عقل است. بزرگترین فقرها، احمقی، موحشترین وحشتها، عجب و گرامیترین پیشهها، حسن خلق است امام علی علیه السلام»
- «فراوانی گفتار بیهوده، نشانه قطعی از ضعف شخصیت گویندهاست امام علی علیه السلام»
- «عمل دوگونهاست: یکی آنکه لذت آن میگذرد و رنج آن میماند، دیگر آنکه رنج آن میگذرد و پاداش آن میماند امام علی علیه السلام»
- «عجب دارم از کسی که سیم و زر میدهد و بنده میخرد، ولی با حسن اخلاق و نیکوکاری، مردان آزاد را مطیع و گرویده خود نمیسازد امام علی علیه السلام»
- «شرافت به خرد و ادب است نه به ثروت و مال امام علی علیه السلام»
- «اگر دستم را در دهان اژدها فرو برم، خوشتر دارم از این که از ناکسی که به مقامی رسیدهاست، چیزی بخواهم امام علی علیه السلام»
- «اگر خواهی از برادری ببری، راهی برای برگشتن باز گذار! شاید لازم شود امام علی علیه السلام»
- «زبان درندهای است که اگر رها کنی، گوینده و شنونده را بدرد امام علی علیه السلام»
- «اسرار خود را به دیگری مگوی! زیرا سینهای که در حفظ راز خود به ستوه اید، نباید از حوصله بیگانگان انتظار امانت داشته باش امام علی علیه السلام»
- «رستگار کسی است که چنگالش به خون مظلوم و زبانش به مال و آبروی مردم آلوده نباش امام علی علیه السلام»
- «راضی هستم که مرا با زنجیر آهنین سخت ببندید. در میان کوه و دشت، بر سنگ و خاشاک بکشانند؛ ولی هرگز رضا نیستم که دلی، از کردار من آزرده و خاطری، پریشان گردد امام علی علیه السلام»
- «شکمهای خود را مقبره حیوانات مسازید امام علی علیه السلام»
- «در هر اجتماعی بیشتر قسم خورده شود، آن اجتماع خرابتر و مردمش دروغگوترند امام علی علیه السلام»
- «آن که غالب بر زبان است، در امان است امام علی علیه السلام»
- «آن که راز خود را پنهان میکند، کلید موفقیت را در دست دارد امام علی علیه السلام»
- «آنکه انتقام میگیرد یک روز خوشحال است و آن که میبخشد یک عمر امام علی علیه السلام»
- «دانشمند، در شمار زندگان است اگر چه مرده باشد و نادان، در شمار مردگان است اگر چه زنده باشد امام علی علیه السلام»
- «دور اندیش کسی است که فریبندگی دنیا او را از کار برای آخرتش بازندارد امام علی علیه السلام»
- «چگونه از عذاب خدا در امان ماند کسی که بیمحابا سوگند دروغ میخورد؟ امام علی علیه السلام»
- «بیخرد در شهر خود غریب است و در میان عزیزان خود خوار امام علی علیه السلام»
- «با هوی و هوس خود بجنگید همانطوریکه با دشمن خود میجنگ امام علی علیه السلام»
- «با جمیع مردمان با انصاف و برابری رفتار کن ولکن با اهل ایمان و خداپرستان با بخشش رفتار کن امام علی علیه السلام»
- «ناتوانترین مردم کسی است که از اصلاح خود ناتوان باش امام علی علیه السلام
برتری مردم به یکدیگر به دانشها و خردهاست نه به ثروتها و تبارها امام علی علیه السلام
اول خشم دیوانگی و آخرش پشیمانی است امام علی علیه السلام
اساس حکمت آن است که شخص خود را در برابر حق موظف بداند امام علی علیه السلام
کسی که به خاطر مال دنیا تلاش کند هیچگاه راضی نخواهد شد امام علی علیه السلام
کفران نعمت موجب زوال نعمت میشود امام علی علیه السلام
گناهی که تو را پشیمان کند در نزد خداوند از کار خوبی که تو را به غرور وادارد محبوبتر است امام علی علیه السلام
هر فریب خوردهای را نمیتوان سرزنش کرد امام علی علیه السلام
این شیطان است که راههایش را هموار میکند تا قدم بر جای قدمهایش نهید و راهش را پی گیرید امام علی علیه السلام
شما را چه شدهاست که با بدست آوردن متاعی اندک از دنیا شادمان میشوید، و از متاع بسیار آخرت که از دست میدهید اندوهناک نمیشوید امام علی علیه السلام
- گناهی که تو را پشیمان کند بهتر از کار نیکی است که تو را به خودپسندی وادارد امام علی علیه السلام
چه قدر فاصله دو عمل دور است: عملی که لذتش میرود و کیفرش میماند، و عملی که رنج آن میگذرد و پاداش آن میماند امام علی علیه السلام
سخاوت ان است که تو آغاز کنی. زیرا آنچه با درخواست داده شود یا از روی شرم یا از بیم شنیدن سخن ناپسند است امام علی علیه السلام
- ای گروه جوانان! شرف و شخصیت خویش با هنر و ادب و دین خود را با تحصیل علم و دانش حفظ نمایید امام علی علیه السلام
دو چیز قدر و ارزشش برای انسان شناخته نگردد مگر کسی که آن دو را از دست داده باشد. پس چنین کسی ارزش آن دو چیز را بداند: یکی جوانی و دیگری تندرستی و عافیت امام علی علیه السلام
اگر روح انسان چون آیینه از زنگ غم پاک باشد چه اهمیت دارد اگر چهره او پرچین باشد امام علی علیه السلام
- ای مردم پیش از آنکه مرا از دست دهید از من سؤال کنید. زیرا دانش اولین و آخرین نزد من است امام علی علیه السلام
- هر کس از شما اخلاقش نیکتر باشد ایمانش بهتر است امام علی علیه السلام
- به یاد بیاورید هنگام گناه کردن به گذشتن لذتهایش و مانده عقوباتش امام علی علیه السلام
- هر که خشم خود را فروخورد بر شیطان پیروزی یافت امام علی علیه السلام
- هر کس عزت از غیر خداوند بخواهد خوار میگردد امام علی علیه السلام
- هر که پیش خود افتاده نباشد نزد دیگران بلند نیست امام علی علیه السلام
طمعکار از همه مردم فقیرتر است امام علی علیه السلام
- بر تو باد به امانتداری زیرا آن بالاترین دینداری است امام علی علیه السلام
- چه بسا یک ساعت لذت مایه اندوه و غصه در روزگار درازی شود امام علی علیه السلام
- مهربان باشید تا شما را ستایش کنند و پاداش یابید امام علی علیه السلام
- عافیت را برای دیگران بخواه تا نصیب تو شود امام علی علیه السلام
- پر اجرترین عبادتها آن است که نهانی باشد امام علی علیه السلام
- عاقلتر از همه مردم کسی است که با مردم بیشتر مدارا کند امام علی علیه السلام
- سلام را آشکارا کنید تا رشته شما استوار شود امام علی علیه السلام»
قصاید[ویرایش]
قصاید ایشان را ترجمه خواهم کرد یا ترجمه پیدا خواهم کرد!--★★★★★★ ۲۶ ژانویه ۲۰۱۱، ساعت ۰۴:۴۶ (UTC)
الگوی تحقیق دست اول[ویرایش]
این الگو اصولاً برای ویکی گفتاورد کاربرد ندارد، تا زمان بررسی این موضوع؛ نباید در هیچ صفحه ای به کار برود. --♦♣♠3oÑa (بحث) ۱۶ فوریه ۲۰۱۴، ساعت ۲۰:۵۷ (UTC)