بابک (پدر اردشیر)

از ویکی‌گفتاورد

بابک (به پارسی میانه: Pāpak, Pābag) (؟ -۲۲۲) موبد آتشکده آناهیتا، پدر اردشیر ساسانی.

اشعار فردوسی[ویرایش]

فردوسی دربارهٔ بابگ اینگونه سروده است:

چو زو [ نرسی ] بگذری نامدار اردوان       خردمند و بارای و روشن روان
چو بنشست بهرام از اشکانیان       ببخشید گنجی بارزانیان
ورا خواندند اردوان بزرگ       که از میش بگسست چنگال گرگ
ورا بود شیراز تا اصفهان      که داننده خواندیش مرز مهان
باستخر بد بابک از دست اوی      که تنین خروشان بد از شست اوی
... چو دارا برزم اندرون کشته شد      همه دوده را روز برگشته شد
پسر بد مر او را یکی شادکام      خردمند و جنگی و ساسان بنام
پدر را بدان گونه چون کشته دید      سر بخت ایرانیان گشته دید
از آن لشکر روم بگریخت اوی      بدام بلا برنیاویخت اوی
به هندوستان در بزاری بمرد      ز ساسان یکی کودکی ماند خرد
برین همنشان تا چهارم پسر      همی نام ساسانش کردی پدر
شبانان بدندی و گر ساربان      همه ساله با درد و رنج گران
چو نزد شبانان بابک رسید      بدشت آمد و سرشبان را بدید
بدو گفت مزدورت آید بکار      که ایدر گذارد به بد روزگار
بپذرفت بدبخت را سرشبان      همی داشت با رنج روز و شبان
چو شد کارگرمرد آمد پسند      شبان سرشبان گشت بر گوسپند
شبی خفته بد بابک زودیاب      چنان دید روشن روانش بخواب
که ساسان به پیل ژیان برنشست      یکی تیغ هندی گرفته بدست
هر آن کس که آمد بر او فراز      بر او آفرین کرد و بردش نماز
زمین را بخوبی بیاراستی      دل تیره ازغم بپیراستی
بدیگر شب اندر چو بابک بخفت      همی بود با مغزش اندیشه جفت
چنین دید در خواب کآتش پرست      سه آتش ببردی فروزان بدست
چو آذرگشسب و چو خراد و مهر      فروزان به کردار گردان سپهر
همه پیش ساسان فروزان بدی      به هر آتشی عود سوزان بدی
سر بابک از خواب بیدار شد      روان و دلش پر ز تیمار شد
هر آن کس که در خواب دانا بدند      به هر دانشی بر توانا بدند
بایوان بابک شدند انجمن      بزرگان فرزانه و رای زن
چو بابک سخن برگشاد از نهفت      همه خواب یکسر بایشان بگفت
نهاده بدو گوش پاسخ سرای      پراندیشه شد زان سخن رهنمای
سرانجام گفت ای سرافراز شاه      بتأویل این کرد باید نگاه
کسی را که دیدی تو زینسان بخواب      بشاهی برآرد سر از آفتاب
ور ایدون که این خواب ازو بگذرد      پسر باشدش کز جهان برخورد
چو بابک شنید این سخن گشت شاد      براندازه شان یک بیک هدیه داد
بفرمود تا سرشبان از رمه      بر بابک آمد بروز دمه
بیامد شبان پیش او با گلیم      برو جامه پشمین و دل پر زبیم
بپرداخت بابک ز بیگانه جای      بدر شد پرستنده و رهنمای
ز ساسان بپرسید و بنواختش      بر خویش نزدیک بنشاختش
بپرسیدش از گوهر و از نژاد      شبان زو بترسید و پاسخ نداد
وزان پس بدو گفت کای شهریار      شبان را بجان گر دهی زینهار
بگویم ز گوهر همه هرچه هست      چو دستم بگیری به پیمان بدست
که با من نسازی بدی در جهان      نه در آشکارا نه اندر نهان
چو بشنید بابک زبان برگشاد      ز یزدان نیکی دهش کرد یاد
که بر تو نسازم بچیزی گزند      بدارمت شادان دل و ارجمند
ببابک چنین گفت از آن پس شبان      که من پورساسانم ای پهلوان
نبیره جهاندار شاه اردشیر      که بهمنش خواند همی یاد گیر
سرافراز پور یل اسفندیار      ز گشتاسب اندر جهان یادگار
چو بشنید بابک فروریخت آب      از آن چشم روشن که او دید خواب
بدو گفت بابک به گرمابه شو      همی باش تا خلعت آرند نو
بیاورد پس جامهٔ پهلوی      یکی اسب با آلت خسروی
یکی کاخ پرمایه او را بساخت      از آن سرشبانی سرش برفراخت
مر او را بدان کاخ در جای کرد      غلام و پرستنده برپای کرد
بهر آلتی سرفرازیش داد      هم از خواسته بی نیازیش داد
بدو داد پس دختر خویش را      پسندیده و افسر خویش را.

منابع[ویرایش]

  • وبسایت گنجور